Дошо бӀоагӀий (роман)
| Дошо бӀоагӀий | |
|---|---|
| Дошо бӀоагӀий | |
 | |
| Жанр | роман |
| Яздаьр | Чахканаькъан Идриса СаӀид |
| Оригинала мотт | эрсий |
| Яздаь таьрахь | 1991 |
| Юххьашха кепатеха таьрахь | 1991 |
Дошо бӀоагӀий (роман) (эрс: Золотые столбы (роман)) — Чахканаькъан СаӀида ГӀалгӀайи нохчийи мехках бахарах яздаь роман.
Тархьар
Дукхане гӀо дир СаӀида из роман къаьстта кинишка долаш арадаккха. Массанел чӀоагӀагӀа СаӀида дег чу тешам лоаттабаьр хиннав цун куратор Лев Кассиль. 1966-ча шера Москвера СаӀидага дахьийтача каьхата тӀа цо язду: «Сона хац цу романа кепатохийта бокъо ца ялара фу бахьан да. Аз яьхад, хӀанз а ях, хьа роман паториотически а интернациональни а да. Къаьстта хьадар санна долча кинишкаша гӀо ду тархьар нийса кхетаде». Нохч-ГӀалгӀай йоазонхой гуллама тхьамада хиннача Ахматова Раийсайга а язду цо: «Цу уйлаша сатем боабаьб са. Боккха аьттув ба аьнна хет сона, къонача гӀалгӀай йоазонхочо ший къамо эза Ӏазап гойтар. Из роман къаьстта кепатеха арадала деза», — йоах цо дӀахо. ТӀаккха, цул тӀехьагӀа 30 шу даьлча, 1991-ча шера, роман кепатеха арадаьлар Москве «Советий йоазонхо» яхача зарбанче. Романа тӀа ювцар гӀалгӀай халкъа вахарера эггара лоархӀамегӀа йола юкъ я. Из я Сийлахь-Боккха Даьхен тӀом лаьтта ха. Вешта аьлча, 1941—1957 шераш да дувцараш. КПСС ХХ парте съезд чакхъяьнна, гӀалгӀашта а гӀалгӀай санна мехках даьхача къамашта а, реабилитаци яь, нах цӀааха болабенна ха я из[1].
Сюжет
СаӀида дувц цхьан юртара, Наьсар-Кертера гӀалгӀай арабоахаш хиннар. Бувцаш бараш ба мугӀарерча наьха массехк дезал. Уж ба Бесланов Асхьаб, Куниев РаӀас, цун воша Исроапал, Хизир, новкъа болхача хана, царех хьакийтта Экажкъонгий-Юртара Лорсанов Жамарза, цун дезал. Уж тешаш хиннабац хьаллара-Ӏоара хьахозаш долча, къам СибарегӀа Ӏодохийт яхача къамаьлах. СаӀида гойт эггара хьалха тӀем тӀара цӀавена наьсархо. Из ва Хизир. Гонга кхаччалца ког дӀа а баьккха, дуккха човнаш яь ва из. Цун сесагах Зайнапах хьогаш ба моарой тӀем тӀа бола кхалнах, сакхат даь вале а, дийна волаш цун мар цӀаварах. ХӀаьта къаьнача Асхьаба нус, Роздан, дог делхаш лел, маьрагара каьхат ца доагӀа ши шу гарга ха я, яхаш[1].
Белгалдаккхар
- ↑ 1 2 Евлоева, Мартазанова, 2011, оа. 108.
Литература
- Евлоева А.М., Мартазанова Х. М. ХӀанзара гӀалгӀай литература / Сост. проф. И. А. Дахкильгов. — Нальчик : Республиканский полиграфкомбинат им. Революции 1905 г., 2011. — 108 с.