Ӏарбий метта тайпаш
Ӏарбий метта тайпаш (диалекташ) (Ӏар. اللَّهْجَاتُ الْعَرَبِيَّةُ, эрс: Разновидности (диалекты) арабского языка) — Ӏарбашха къамаьл деш болча на́ха́ юкъе даьржа дола Ӏарбий метта тайпаш. ХӀанзара Ӏарбий диалекташ пхе даькъе е́къ — Ӏарбий гӀайрени, шинхинъюкъереи, шаьмахойи, мисаререи магӀрибереи диалектий тоабашта. Цу тоабех лархӀац дӀакъаьстта йола Ӏарбий дунен доазон йисте зӀамигача тоабаша мара ювцаш а йоацаш, кхыча метташа чӀоагӀа Ӏаткъаш а йолаш хӀанз-хӀанз дӀаяргья яхаш йола диалекташ. Уж деррига тайпаш шоайла а «Къуръана меттах» хьабаьнна болча дӀачӀоагӀбаьча Ӏарбий меттах а чӀоагӀа башха да, цхьабакъда тайп-тайпара диалекташ ле́еш болча наха шоайла мотт кхетабеш а хул каст-каста.
Классификаци

ДукхагӀа мел болча Ӏилманхоша тӀаийца́ лелаеш йолча классификацех Ӏарбий диалекташ пхе диалектни тоабах екъ[1][2]:
- Ӏарбий гӀайрени
- Шинхинъюкъереи
- Шаьмахой
- Мисаререи
- МагӀрибереи диалектий тоабашта.
Иштта Ӏарбий дуненах дӀакъаьстта хилар бахьан долаш класификаце юкъе хьош йоацаш кхыйола диалекташ а хул: Кипра маронитий диалект , Юкъерча Азера диалекташ, кхыяраш[3].
Шаьмахой-палестинхой тоаба[тоаде | тоаде чура]
Шаьмахой (шаьмахой-палестинхой) диалект VII-ча бӀаьшере хьахила болабеннаб Ӏарбий метта́ гарга хинна Шаьме Ӏарбий ерзалехьа бувцаш хинна шаьмахой мотт Ӏаткъар бахьан долаш. Шаьмахой диалект литературни Ӏарбий меттах а кхыча диалектех а фонетикан а, лексикан а, грамматикан а белгалонашца эрг[4].
Белглалдаккхар
- ↑ Versteegh K., 1997, p. 145.
- ↑ Hassan Z. M., Heselwood B., 2011, p. 195.
- ↑ Versteegh K., 1997, p. 146.
- ↑ Султанов А. Ф. Современная Сирия. — Изд-во восточной лит-ры, 1958. — С. 25—29. — 325 с.
Пайда ийца литература
- Versteegh K. The Arabic Language. — Columbia University Press, 1997. — 277 p. — ISBN 0231111525.
- Versteegh K. The Arabic Language. — 2-е, исправленное. — Edinburgh University Press, 2014 (2). — 431 p. — ISBN 9780748645299.
- Versteegh K. The Arabic Language. — исправленное. — Edinburgh University Press, 2014 (1). — 410 p. — ISBN 9780748645282.
- Hassan Z. M., Heselwood B. Instrumental Studies in Arabic Phonetics. — John Benjamins Publishing, 2011. — 365 p. — (Current Issues in Linguistic Theory). — ISBN 9789027283221.
- Holes C. Modern Arabic. Structures, Functions, and Varieties. — Georgetown University Press, 2004. — 419 p. — (Georgetown classics in Arabic language and linguistics). — ISBN 9781589010222.
Деша мегаргдола литература
- Завадовский Ю. Н. Арабские диалекты Магриба. — М.: Издательство восточной литературы, 1962. — (Языки зарубежного Востока и Африки).
- Кямилев С. Х. Марокканский диалект арабского языка. — М: Наука, 1968. — 131 с. — (Языки народов Азии и Африки).
- Завадовский Ю. Н. Тунисский диалект арабского языка. — М: Наука, 1979. — 106 с.
- Завадовский Ю. Н. Мавританский диалект арабского языка. Хассания. — М: Наука, 1981. — 78 с. — (Языки народов Азии и Африки).
- Мишкуров Э. Н. Алжирский диалект арабского языка. — М: Наука, 1982. — 131 с. — (Языки народов Азии и Африки).
- Мишкуров Э. Н., Маляров Ю. И. Учебник арабского диалектного языка Ливии. — М: Военный Краснознамённый институт, 1980.
- Мишкуров Э. Н. Типология диалектного и литературного грамматического строя современного арабского языка. — М, 1986. — 35 с.
- Крапива Г. П. Учебник сирийского диалекта арабского языка / ред. Э. Н. Мишкуров. — М: Военный институт иностранных языков, 1972. — 552 с.
- Церетели Г. В. Арабские диалекты Средней Азии. — Издательство Академии наук Грузинской ССР, 1956.
- Чиковани Г. Г. Кашкадарьинский арабский диалект Центральной Азии. — Институт востоковедения им. академика Г. В. Церетели, 2008. — 257 с. — ISBN 9789941904066.
- Ахвлeдиани В. Г. Бухарский арабский диалект (Фонология и морфология). — Тбилиси: Мецниеpеба, 1985. — 106 с.
- Торос А. К. Иракский диалект арабского языка: практическое пособие. — М: Ключ-С, 2011. — 146 с. — ISBN 9785931361468.
- Durand O. Introduzione ai dialetti arabi. — Centro studi camito-semitici, 1995. — 165 p. — (Sussidi didattici).
- Behnstedt P., Fischer W., Jastrow O. Handbuch der Arabischen Dialekte. — Otto Harrassowitz, 1980. — 312 p. — (Porta Linguarum Orientalium). — ISBN 9783447020398.
- Grigore G. L’arabe parlé à Mardin. Monographie d’un parler arabe périphérique. — Bucharest: Editura Universitatii din Bucuresti, 2007. — ISBN 978-973-737-249-9.