Iаьржача Форда ди
| Ӏаьржача Форда ди | |
|---|---|
| Тайпа | болхговзала цӀей |
| Оттадаьд | Стратегически соцам барца |
| Дезду |
 Россе Федераци |
| Таьрахь | Ардара бетта 31-гӀа ди |
| Мишта дезду | тайп-тайпарча вIашагIкхетарашца |
| Ӏадат | Форд кхерамзле лораяр |
Ӏаьржача Фо́рда ди (эрс: Международный день Черного моря) — Ӏаьржача форда́ хетадаь, ардара бетта 31-ча дийнахьа дездеш дола цӀей да. ЦӀей даьккхад, 1996-ча шера Ӏаьржача форда юхе дадача мехкаша (Болгарехье, Гуржехье, Эрсече, Руманехье, Туркехье, Украина) Ӏаьржа форд меттаоттабара баь хинна Стратегически соцам дагалаьца. Цу дийнахьа цӀей дездар чӀоагӀдаьд[1].
Форда кӀоаргаленаш тахкачул тӀехьагӀа баьб цу тайпара соцам: ткъаь итт шу хьалха хиннача хьалага хьежача, воча хьале хиннаб Ӏаьржа Форд. Цун Ӏалама низ эшар кхераш хиннаб тохкамхой[1].
Форда́ юхерча доазон тӀа Ӏалам лордара́ хетабаь 1998-ча шера ACCOBAMS (Agreement on the Conservation of Cetaceans of the Black Sea, Mediterranean Sea and Contiguous Atlantik Area) яха соцам баьб, керттера хаттар фордхьакхарчийи сувсакхийи вахара кхерамзле лораяр долаш. Ӏаьржа Форд Малхбузерча океана бассейна чубоагӀаш ба. Эггара йоккхагӀа йола кӀоаргал я — 2210 метр, юкъара кӀоаргал — 1240 метр я. Цох дӀакхеташ дола хиш да Дунай, Днепр, Днестр. Ӏаьржача форда чу лел 2500 тайпах оакхарий. Хи чура баьцовгӀаш 270 тайпа да[1].
Ӏаьржача Форда цӀей дезду вӀашагӀкхетарашца, тайп-тайпарча гойтамашца, яхьашца, викторинашца. ВӀашагӀкхетарий доакъашхой хул Ӏилманхой, лакхарча дешарчий хьехархой, заповедникий болхлой, дешархой[1].
Белгалдаккхар
ТӀатовжамаш
- Проект «Календарь событий». Международный день Черного моря. www.calend.ru. Онлайн-журнал. Хоам хьаийца таьрахь: 19.10.2024.