Баьццара дахчан лихь
Баьццара дахчан лихь (эрс: Зеленая деревянная змея) — ченкий ханоргах кердача 2025-ча шера белгало я.
Лихьа шу долалу 2025-ча шера нажгоанцхой бетта 29-ча дийнахьа, чакхдоал 2026-ча шера саькура бетта 16-ча дийнахьа[1].
Лихьа шу
Ченкий гороскопе 12 дийнат да хӀара шерца дувзаш. Дийнат дувзаденна хила тарлу пхе элементах цхьаннеца: маьхаца, гаьнаца, хица, цӀерца, лаьттаца. 12 шера́ цкъа хила тарлу цу белгалонашца дувзаденна дола шу. Еррига 60 комбинаци я. Цудухьа чинхой гороскопе цикл эргаювл 60 шера́ цкъа[2].
Лихьо дӀалоац 6-гӀа моттиг 12 шерах латтача ахкан цикле. Лихь хила тарлу[1]:
- металлах (кӀай) лихь;
- дахчан (баьццара) лихь;
- хин (сийна) лихь;
- цӀера (цӀе) лихь;
- лаьттан (ӀажагӀа) лихь.
Хьалхара лихьа шераш
- 1929 (лаьттан)
- 1941 (металла)
- 1953 (хин)
- 1965 (дахчан)
- 1977 (цӀера)
- 1989 (лаьттан)
- 2001 (металла)
- 2013 (хин)
ТӀеххьара хинна баьццарча дахчан лихьа шу да 1965 шу[3].
Белгалонех
Чинхой культуре Ӏалама низа белгало лоархӀаш хиннай лихьах. Лихьарч массаза лерхӀаш хиннад[2]. Чинхой Даьла Нюйва лихьа дегӀи сага кортеи болаш хиннай[4]. «Шань хай цзин» мифологе кинижка тӀа хьоахабаьб куцалахьа лихьарч леладаь даьлий.
Лихьа оамалашта юкъе къаьстта белгалдаьккхад хьаькъал, говзал, кӀоаргал, тешам[5].
Малхбоалерча мехка 2025-ча шерца бийза баьццара боси, дахчи хӀама дегӀадари, ондадалари хьахьокхаш хиннад.
Лихьа шу дездар
Баьццарча дахчан лихьа шу гаргарча нахаца дезду.
Цу шера могадеш дола барзкъий бесаш да[6]:
- баьццара;
- цӀе;
- ӀажагӀа (дошо бос);
- сира, овкъара;
- Ӏаьржа
Шун тӀа оттаде могадаьд дулх, чкъаьра, хи чура кхача. Истола кийчде хьожадаьд дошо, дото, баьццара бесаш долча кӀадашца.
Дувхар хозде могадаьд гӀизгӀашцеи, маьттигашцеи, догамцеи, пайеткашцеи.
ЦӀенош чура баьдеча бесах кийчде могадаьд[6], цул совгӀа лихьа цӀеках таралеста каьхатах йола куца белгалонаш лелае а[1].
Белгалдаккхар
- ↑ 1 2 3 Зеленая Деревянная Змея - символ 2025 года по восточному календарю, Российская газета (4 ардара 2024). Техкад укх дийнахьа: 13.11.2024.
- ↑ 1 2 Зеленая Деревянная Змея. Что нужно знать о символе 2025 года, РБК Life (16 тов 2024). Техкад укх дийнахьа: 13.11.2024.
- ↑ Анна Луговая. Каким будет следующий год Змеи по китайскому гороскопу: характеристики и описание знака, Lenta.RU (17 ардара 2024). Техкад укх дийнахьа: 13.11.2024.
- ↑ Нюйва — создательница человеческих существ. www.epochtimes.ru (9.04.2016). Хоам хьаийца таьрахь: 13.11.2024.
- ↑ Зеленая деревянная змея - символ 2025 года: что важно знать о главном символе. Техкад укх дийнахьа: 13.11.2024.
- ↑ 1 2 Екатерина Козлова. Принесет удачу: каким будет 2025 год Зеленой Деревянной Змеи, Пятый канал (9 лайчилла 2024). Техкад укх дийнахьа: 13.11.2024.
Литература
- Проничева И. А. Роль культурной коннотации в адаптации семантики заимствованных образов в русской лингвокультуре (на примере 12 знаков по восточному календарю) // Тульский научный вестник. Серия История. Языкознание. 2020. № 3.
- Чжан Цзиньлэй, Непомнящих Е. А. Текстологическая специфика гороскопов (на материале русского и китайского языков) // Евразийский Союз Учёных. 2020. № 4-9.
- Цзя Хуэйминь Лунный календарь и знаки зодиака в повседневной культуре Китая // Манускрипт. 2016. № 7-1 .
- Цзя Хуэйминь Китайские новогодние праздники по лунному календарю в повседневной культуре современного Китая // Общество: философия, история, культура. 2016. № 8.