Интервидени
| Интервидени | |
|---|---|
| эрс: Конкурс песни «Интервидение» пол. Konkurs Piosenki Interwizji | |
 1977—1980 шерашка Интервидене хинна логотип | |
| Жанр | ашарий конкурс |
| Создатель | TVP |
| Программан кулгалхой |
«Pagart» (1977—1980) Юрий Аксюта, Лариса Синельщикова (2008) |
| ДӀакхухьараш |
Ирена Дзедзиц, Яцек Бромский(1977—1980) Андрей Малахов, Яна Чурикова, Иосиф Кобзон, Анна Седакова, Иван Ургант, Александр Цекало, Дмитрий Шепелев(2008) |
| Композитор | Анджей Курылевич |
| Мехкаш |
 Польша,  Россе Федераци |
| Метташ | Полхой, эрсий мотт |
| Арахецарий дукхал | 4 яхь |
| Производство | |
| Студи |
OIRT (1977—1980) ЦхьоалагӀа канал, ЦӀе квадрат (2008) |
| Трансляци | |
| Трансляцен мур |
1977 шера маьцхали бетта 24 дийнахьа по 1980 шера маьцхали бетта 23 дийнахьа С 2008 шера маьцхали бетта 28 дийнахьа — 2008 шера маьцхали бетта 31 дийнахьа |
| Хронологи | |
| ХьалхайоагӀа передачаш |
Сопоте хинна халкъашта юкъера яхь(1961—1980; 1984—2009; 2012—) Пхи седкъа(2004—2008) |
| Тара йола передачаш |
ашараий конкурс Евровидени (1956—) |
 РУВИКИ.Медиа чура файлаш | |
«Интервидени» (эрс: Конкурс песни «Интервидение») — Халкъашта юкъерча радио, телевидени юкъарчено (OIRT) яьккха ашарий конкурс я. 1977—1980 шерашка дӀакхихьай Сопоте халкъашта юкъерча ашарий фестивале[1].
2008-ча шера «Красный Квадрат» яха компани из яхь дӀаяхьа хьежай Сочи пхье[2]. 2014-ча шера маьтсела бетта кхайкадаь хиннад яхь дӀахьаорг хилар хьалха хинна советий мехкаши, Шанхай бувзама юкъарчен доакъашхоши дакъа лоацаш[3].
2024-ча шера аьтинга бетта 13-ча дийнахьа РФ президента дунен къамашцара товшхалах долча гӀулакхех волча викала Швыдкой Михаила яхь дӀахьоргйола керда ди кхайкадаьд — 2025 шу долалуш[4].
2025-ча шера саькура бетта 3-ча дийнахьа РФ президента Путин Владимира «Интервидени» яхь 2025-ча шера дӀаяхьарах долча амар тӀа кулг яздаьд[5], конкурс пройдёт на «Live Арене» в Москве 20 сентября[6].
Тархьар
Яхь вӀашагӀъелла юкъарче я «Интервидени». Ше юкъарче хьахиннай 1960-ча шера саькура бетта Дунен къамашта юкъерча радио, телевидени юкъарченга гӀолла (OIRT). Интервидени юкъе хиннай социалистически лагерах йола паччахьалкхенаш. Массаза йола интервидене маьженаш — Интервидене Совет, Координационни технически юкъарче, программаш лелаю юкъарче — Праге хиннай. Духхьашха Интервидененна юкъе хиннай СССР, ГДР, Польша, Маджарче, Чехословаки. Шоай лоӀамах доакъашхой хиннаб Украина, Эстони, Латви. ТӀехьагӀо цунна юкъеяхай Литва, КӀайэрсече, Молдави, Куба, Монголи, Финлянди, Вьетнам, Афганистан. Цул совгӀа цунна юкъе дакъалоацаш хиннай Югославе телерадио юкъарчеш. «Интервидение» аьнна цӀи тиллай Сопоте дӀакхихьача яхьах 1997-ча шера. Дакъа лоацача хьаьшашта юкъе хиннай Глория Гейнор, Петула Кларк, «Бони М» тоаба, иштта кхыбараш а.
ДӀахо яхь дӀакхахьа аьттув хиннабац Польше этта политически хьал бахьан долаш: 1980-ча шера аьхки Гданьске айбеннаб болхлой «Солидарность» юкъарче хьалхайолаш. Вокха шера урамаш дӀалаьцад салтешеи танкашеи, яхь цу шера хиннаяц. 1983-ча шера «Интервидение» яхь дӀайихьай ворхӀ пхье — Тампере, Москве, Варшаве, Софие, Праге. Гран-При яьккхай Польшерча доакъашхочо Водецкий Збигнева «Я люблю возвращаться туда где уже был» (Lubie wracac tam gdzie bylem) яхача иллеца[7][8], лауреташта юкъе хиннаб — Марина Флореа (Румыни), Маргарита Горанова (Болгари), Карел Чернох (Чехословаки). 1984-ча шера из яхь Польше дӀайихьай, цу хана ше хьалха хинна цӀи хинннай цу — Сопотера мукъама фестиваль[9].
Социалистически лагерь ехачул тӀехьагӀа Интервидени дӀаяьннай[10]. Цу тӀехьагӀа юхайолае дукхаза хьежа хиннаб.
«Пхи седкъа. Интервидени»
2008-ча шера «Красный Квадрат» телекомпане «ЦхьоалагӀча каналаца» цхьана хьежаб яхь Сочи юхайолае[2]. «Пхи седкъа» яха къонача ашархошта юкъе дӀакхухьаш йола мукъама яхь къамашта юкъера е уйла йола дукха ха хиннай. Кхаь шера цхьоалагӀча канало дӀакхихьай из яхь къаман кепе, хӀара шера оргкомитетага каьхаташ ихад дакъа лаца чам болча кхыча мехкашкара. «Пхи седкъа» яха яхь йовзийтар духьа, яхьа кеп хийцай, цох цӀи тиллай «Пхи седкъа. Интервидени» аьнна.
Юха а чаккхе
ЦхьоалагӀча канала оттаяьча бокъонех, хургйола яхь дӀаяхьа езаш яр котало яьккхача мехка. 2009-ча шера бӀаьсти Душанбе баха хиннаб яхь дӀакхухьараш. Цига соцам баьб яхь дӀаяхьа «Кохи Борбад» яхача товшхала-сакъердама комплексе. ДӀахьоргйола ха тӀехьаяьккха хиннай ардара беттага[11]. 2009-ча шера ардара бетта Таджикистана телевидене гӀолла Абдурахмона Абдуманнонова кхайкадаьд цу шера ардара бетта Душанбе яхь дӀаяхьа «ЦхьоалагӀа канали», «ЦӀе квадрати» кийчцахиларах[12]. Яхь дӀаяхьа лаьрхӀад 2010-ча шера.
Юхайолаяр
2009-ча шера Россе премьер-министра Владимир Путина могадаьд ашарий яхь юхадӀаяхьар Эрсечеи, Чинхойчеи, кхыдола Юкъерча Азе мехкащи юкъедолаш (уж Шанхай бувзама юкъарчен доакъашхой ба)[13][14][15]. 2014-ча шера маьтсела бетта кхайкадаьд конкурс юхадӀахьоргхилар ардара бетта хьалха хинна советий мехкаши ШОС доакъашхойий юкъеболаш[16]. Россе хоржама тур «Пхи седкъа» яхача ашарий конкурса кепе дӀайихьай Ялте 2014-ча шера аьтинга бетта. Виктора Дробыша баьча хоамах, тӀехьагӀо из юхасоцаяьй Украине этта тӀема хьал бахьан долаш[17].
Интервидени 2025
2025-ча шера саькура бетта 3-ча дийнахьа РФ Президента Путин Владимира ашарий конкурс Интервидени-2025 дӀаяхьарах долча амар тӀа кулг яздаьд, из дӀахьоргйолаш я Москве а Москова областе а[5]. Участие в конкурсе подтвердили более 20 стран[18].
Саькура бетта 25-ча дийнахьа РФ Доалчено дӀачӀоагӀъяьй конкурса оргкомитета тоаба. Тоабанна юкъебахаб РФ товшхала министр Любимова Ольга, 1 канала генеральни кулгалхо Константин Эрнст, товшхала бувзамах вола къаьстта президента викал Михаил Швыдкой[19].
Тушола бетта 20-ча дийнахьа хайра, Доалчено 750 млн ахча хьожадаь хилар Интервидени дӀаяхьа[20].
Эрсечен оагӀарахьара дакъа лоацаш хургва Дукха дика хӀамаш карагӀдийна артист Shaman (Ярослав Дронов)[21]. Россе доакъашхо кхайкаваьв маьтсела бетта 19-ча дийнахьа «Пусть говорят» эфире гӀолла 1 каналах[22].
Дакъа лоацаш хиннача мехкай рейтинг
| № | Мохк | Ⅰ | Ⅱ | Ⅲ | Ⅳ | Ⅴ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
 Чехословакия
|
3 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
|
 СССР
|
2 | 0 | 0 | 1 | 1 | |
|
Польша
|
1 | 0 | 2 | 1 | 0 | |
| 4 |  Таджикехье
|
1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
 Суомий мохк
|
1 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| 5 |  Испани
|
0 | 2 | 0 | 0 | 0 | |
| 6 |  ГДР
|
0 | 1 | 0 | 1 | 2 | |
| 7 |  Куба
|
0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
| 8 | Россе Федераци
|
0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
| 9 |  Румани
|
0 | 0 | 1 | 1 | 0 | |
| 10 |  Венгрия
|
0 | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 11 |  Эрмалойче
|
0 | 0 | 1 | 0 | 0 | |
| 12 |  Болгари
|
0 | 0 | 0 | 2 | 0 | |
| 13 |  ГӀиргӀизехье
|
0 | 0 | 0 | 1 | 0 | |
 Голланди
|
0 | 0 | 0 | 1 | 0 | ||
| 14 |  Казахехье
|
0 | 0 | 0 | 0 | 1 |
Белгалдаккхар
- ↑ История фестиваля в Сопоте. Хоам хьаийца таьрахь: 2.01.2013. Архиваци яьй оригинала тӀара 19.01.2010.
- ↑ 1 2 Пять звёзд. Интервидение в Сочи (2008). Красный квадрат. Хоам хьаийца таьрахь: 23.07.2017. Архиваци яьй оригинала тӀара 6.03.2019.
- ↑ Russia: Intervision To Return This October. Хоам хьаийца таьрахь: 7.07.2014. Архиваци яьй 17.10.2015.
- ↑ "Интервидение" могут провести в Москве в начале 2025 года. ТАСС (13.06.2024). Хоам хьаийца таьрахь: 13.06.2024.
- ↑ 1 2 Музыкальный конкурс "Интервидение" пройдет в 2025 году в Московском регионе. interfax.ru (3.02.2025). Хоам хьаийца таьрахь: 3.02.2025.
- ↑ "Интервидение" пройдет 20 сентября, TACC (30 бекарга 2025). Техкад укх дийнахьа: 30.04.2025.
- ↑ Lubię wracać tam gdzie byłem - Utwory - Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki. Хоам хьаийца таьрахь: 17.12.2018. Архиваци яьй 16.03.2021.
- ↑ Мелодии и ритмы зарубежной эстрады. Хоам хьаийца таьрахь: 23.04.2018. Архиваци яьй 27.10.2020.
- ↑ Политические скандалы. Хоам хьаийца таьрахь: 28.05.2014. Архиваци яьй 29.05.2014.
- ↑ Международная организация «Интервидение»
- ↑ Сроки проведения конкурса «Пять звезд. Интервидение» переносятся. Хоам хьаийца таьрахь: 24.05.2014. Архиваци яьй оригинала тӀара 25.07.2014.
- ↑ Международный конкурс «Пять звезд. Интервидение» в этом году не состоится, - КТР. Хоам хьаийца таьрахь: 24.05.2014. Архиваци яьй оригинала тӀара 25.07.2014.
- ↑ Intervision: The Russian proposed song contest with China, Central Asia // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (13.11.2017) (Shanghaiist: Shanghai News, Food, Arts & Events)
- ↑ Putin mulls Intervision Song Contest // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (16.07.2013) (BBC World Service)
- ↑ Vladimir Putin proposes rival to Eurovision Song Contest between Russia and central Asian countries // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (13.07.2015) (Daily Mail)
- ↑ Федоткина, Татьяна На каждое «Евровидение» у России найдется своё «Интервидение». Московский комсомолец (21.05.2014). Хоам хьаийца таьрахь: 24.05.2014. Архиваци яьй 24.05.2014.
- ↑ Конкурс «Интервидение» откладывается из-за политической ситуации. Русская служба новостей (26.08.2014). Хоам хьаийца таьрахь: 2.09.2014. Архиваци яьй оригинала тӀара 3.09.2014.
- ↑ Более 20 стран подтвердили участие в конкуре «Интервидение» в Москве
- ↑ Правительство утвердило состав оргкомитета "Интервидения", РИА Новости (25 саькура 2025). Техкад укх дийнахьа: 25.02.2025.
- ↑ МИД получит 750 млн руб. на проведение песенного «Интервидения», РБК (21 тушола 2025). Техкад укх дийнахьа: 21.03.2025.
- ↑ Shaman представит Россию на «Интервидении», РБК (19 маьтсела 2025). Техкад укх дийнахьа: 19.05.2025.
- ↑ Представителя РФ на "Интервидении" объявят 19 мая на Первом канале, TACC (18.05.2025). Техкад укх дийнахьа: 18.05.2025.