Моалой мотт

Рувики материал
Моалой мотт
Моалой мотт баржар хьахьокха мехкасурт      Моалой мотт баьржа лаьтта      Кхыдола лаьтта

Моалой мотт баржар хьахьокха мехкасурт      Моалой мотт баьржа лаьтта

     Кхыдола лаьтта
Ший цӀи Монгол хэл
Ло:MongolUnicode
Паччахьалкхенаш  Монголия
 Ченкехье
 Россе Федераци
 США
Керттера статус

 Монголия
Региональный язык:
 Ченкехье: Чура Моалойче
 Россе Федераци: Буртойче; ГӀалмакхехье; Иркутска область (Усть-Ордай Буртой округ); Байкалдехьара край (Агай буртой округ)

 ГӀиргӀизехье: Иссык-Кула область
Мотт лебечара дукхал 5,7 млн
Статус маьрша ба
Классификаци
ОагӀат Евразе метташ

Алтая дезал

Моалой ткъовро
Къулбаседа моалой тоаба
Юккъера моалой кӀалтоаба
Йоазув моалой йоазонащ, царех да:
Моалойче кириллицеи (моалой алапат)
Ченкехьа къаьнара моалой йоазуви
ГОСТ 7.75–97 мон 463

Моалой мотт (эрс: Монгольский язык) — моалоша бувца мотт, Моалойчен паччахьалкхен мотт ба.

Моалой яха термин шера термин я: цо чулоац Моалойчени Ченкехьен Чурча Моалойчени мотт а, моалой тоабан чу чу мел долха метташ а, тархьар дувцача хана шира юкъара моалойи къаьнара йоазув хинна моалой метташ а.

Моалой мотт готтача маӀане

[тоаде | тоаде чура]

Моалой мотт — Моалой мехкарча бахархой мотт ба, Чурча моалой мехка а, Эрсечен а. Керттерча диалекта цӀерагӀа каст-каста халхий моалой мотт оал цох е лоацца халхий мотт аьле. Халхий моалой диалект литературни лоархӀаш я, паччахьалкхен мотт санна, лоархӀаш а я. Диалектий ши тоаба я: малхбоалехьареи, зӀилбухереи. Царна юкъе фонетически башхало я.

1921-ча шера Моалой халкъа революци яьнначул тӀехьагӀа халхий диалекта ларда тӀа хьахиннаб моалой мотт. 1943-ча шера денз цу метта йоазув кириллица ларда тӀа да.

Моалой метта алапата чу 35 алап да, цхьабакъда к, ф, щ,п яха алапаш кхыча меттара хьаийцача дешашка мара нийсалац. В, р дешашта хьалха хилац [1].

Моалой меттай тоаба

[тоаде | тоаде чура]

Халхий моалой мотт йоазонца моалой меттай дезале юкъе бода. Цу дезалера метташ декъалу: • къулбаседа моалой метташтеи: буртой, гӀумкий, ордосий, хамниганий, ойратийи метташ;
• зӀилбухера моалой метташ: даурий, шира югрой мотт, дунсяний, баоаний метташ, той мотт;
• ше дӀакъаьстта латташ бв Афганистанера моалой мотт.

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]

Литература

[тоаде | тоаде чура]
  • Ульзетуева, З. Д. Современный монгольский язык. — Чита: ЧитГУ, 2010. — 230 с.
  • Скородумова, Лидия Григорьевна. Учебник монгольского языка. — Москва: Муравей, 2002. — 288 с.
  • Большой академический монгольско-русский словарь, в 4 томах. Под ред.: А. Лувсандэндэв, Ц. Цэдэндамб, Г. Пюрбеев. Издательство: Academia, 2001—2004. ISBN 5-87444-047-X, 5-87444-141-7, 5-87444-143-3

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]