ГӀалгӀай гӀарчош
| ||||
| ||||
| Кхыйола цӀераш | Ингушские орнаменты | |||
| Автор(аш) | ховш дац | |||
| Яздаь таьрахь | 1921—1924 | |||
| Оригинала мотт | ГӀалгӀай ба латиний алапашца | |||
| Хьалхара арахецар | 1924 | |||
| Тайпа | кулгайоазув, сурташ дола | |||
| Материалаш | каьхат | |||
| Объём | 67 оа. | |||
| Лоаттам | ГӀалгӀайчен тайп-тайпарча моттигашкара гулдаь долча гӀалгӀай къаман товшхал чу долча гӀарчойи, петроглифийи истингий дийхка сурташ | |||
| Сенах лаьца да | гӀарчойи декоративни исбахьаленах | |||
| ДӀадила улл | частни коллекце | |||
| Хьал |
дика да | |||
 | ||||
«Ghálgháj ghárchož» (эрс: Ингу́шские орна́менты) — XX бӀаьшера духьара кулгайоазув да, вешта аьлча сурташ дийхка альбом да гӀалгӀай къаман гӀарчойи истингий сурташ тӀадолаш[1]. Дукха хана денз дайна дӀадаьннад аьнна лоархӀаш хиннад. Таханарча дийнахьа частни коллекце да.
Альбом 65 каьхата оагӀонах латт. Цу оагӀонаш тӀа сурташ да шаькъашца даьи, акварелаца даьи, цхьацца йолча моттигашка боалоза къоаламашца даьи. Ши оагӀув гӀарчо оттадаьккха, галеш деча гатах даь я. Сома беттагарг йоалл альбомах гамажа цӀоках яь. ОагӀоний боарамаш да: 29 см дӀаьхеи 21 см шереи. ЦӀаста кӀаьгаца вӀашагӀйийхка я оагӀонаш. Альбом хьадаьд 1921—1924 шерашка. Массо йоазонаш гӀалгӀай меттала да латиний графика тӀа. Сурташ дехкаш альбома тӀа ӀотӀадаьха дола истингаш ГӀалгӀай мехка тайп-тайпарча моттигашкара гулдаь хиннад, иштта царна юкъе я, цу хана мехка нанагӀала лоархӀаш хинна йола Буро а[2].
Ӏилманхоша хьаяхачох «Ghálgháj ghárchož» альбом оттадаьр хетаргахьа хьалхара гӀалгӀай болхговза суртанча хинна вола Доврбиканаькъан ГӀаза-Махьмад хила везаш ва. Ше альбом дайна дӀадаьнна хиннад гӀалгӀай мехках баьхача хана 1944 шера. Амма тӀехьагӀа, Москверча Измайловски базар тӀа корадаь ийца хиннад Г. Ӏахилганаькъанчо[2].
Белгалдаккхар
- ↑ Ghalghaj gharchož, 1924.
- ↑ 1 2 Дзаурова, 2013, оа. 114.
Литература
- Ghalghaj gharchož (Ингушские орнаменты) (гӀал.). — рукопись, илл. альбом. — [Б. м.], 1924. — 67 с.
- Дзаурова Т. А.-Х. Альбом «ГӀалгӀай гӀарчож» (Ингушские орнаменты) — ценный источник орнаментального знания // Известия ИнгНИИ им. Ч. Ахриева : журнал. — Магас, 2013. — Вып. 2. — С. 114—117.
- Дзаурова Т. А.-Х. Ингушский национальный орнамент. ГӀалгӀай къаман гӀарчош / Вып. ред. В. Митюкова., ред. Х. Накостоев. — М.: Де’ Либри, 2019. — 376 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-4491-0314-7.