ГӀалгӀайчера митингаш (2018—2019)
| ГӀалгӀайчера митингаш (2018—2019) | |
|---|---|
 Митингашка вӀашагӀкхийтта даь рузба — «Мехка рузба» | |
| Таьрахь |
2018-ча шера ардара бетта 4-ча денгара оагӀой бетта 6-ча денга кхаччалцеи, 2019-ча шера маьтсела 26-гӀеи, 27-гӀеи деноши |
| Моттиг | Ло:Флагификация:Россия, Ло:Флагификация:Ингушетия |
| Бахьанаш | ГӀалгӀайчен мехкдас Евкуранаькъан Баматгире Ювназбика Нохчичен мехкадаьца Кадыров Рамзанаца барт а барца ГӀалгӀай Мехка лаьтташ Нохчий мехка́ дӀадалар |
| Дагалоацам |
1. Ювназбика́и Рамзана́и юкъера барт чакх ца балийта кхадж тесса́ча ГӀалгӀай Мехка Халкъа Гуллама депутатий гала́цар (2018-гӀа шу) 2. Баь барт бохабари, ГӀалгӀачен лаьтташ Нохчичена дӀадалар дехкари (2018-гӀа шу) 3. Евкуранаькъан Ювназбик ГӀалгӀайчен мехкдаь даржах ваккхар (2019-гӀа шу) |
| Хьисапаш | ара яь митингаш |
| Хьахиннар | Баь барт бохабаьбац. ГӀалгӀайчен Шолжа шахьара да́къа Нохчичена дӀаденна. Евкуранаькъан Ювназбик шийна йилла́ча ханал хьалха ГӀалгӀайчен мехкдаь даржа тӀара дӀавахав. |
| Къовсама оагӀонаш | |
ГӀалгӀайчера митингаш (эрс: Протесты в Ингушетии) — Ӏаьдало баьча бартах раьза ца хилар гойташ хинна Магасе массайтта эзар саго дакъа лоацаш яь духьалений акташ. Раьза цахилара бахьан хиннад 2018-ча шера тов бетта 26-ча дийнахьа ГӀалгӀайчен мехкдас Евкуранаькъан Баматгире Ювназбика Нохчичен мехкадаьца Кадыров Рамзанаца барт а баь, ГӀалгӀай Мехка Халкъа Гулламо из чакхбалийтарца ГӀалгӀайченна эшам а хулаш Нохчий мехкаца лаьтташ дӀа-хьа далар.
Митинг йолаенна хиннай 2018-ча шера ардара бетта 4-ча дийнахьа, ха юллаш еш яц аьнна дӀакхайка а яь[1]. Митинга пхелагӀча дийнахьа Ӏаьдало митинг ардара бетта 15-ча денга кхаччалца дӀаяхьа могаяьй[2]. Дийнахьа а буса а хинна хьалхара митинг 2018-ча шера ардара бетта 18-ча денгара 31-ча денга кхаччалца юхасоцаяь, юкъ яьккхай. ШоллагӀа митинг хиннай 2018-ча шера лайчилла бетта 27-ча дийнахьа — ГӀалгӀай Мехка́и Нохчий мехка́и юкъе административни доазув оттадарах бола барт Россе Федераце Конституцеца вӀашкабоагӀий тахка аьнна Евкуранаькъан Ювназбика Россе Федераце Конституце Кхеле бахийта́ча хоаттамга хьожача дийнахьа[3]. Биъ бутт юкъ а яьккха, 2019-ча шера маьтсела 26-ча, 27-ча дийнахьа Магасе керда митинг яь хиннай[4].
Хьалхе
2018-ча шера маьцхали бутт чакх боаллача хана ГӀалгӀай Мехка цхьаццайолча юкъарлон органезацешкара хабар дена хиннад Нохчашцарча доазонна йисте ГӀалгӀай лаьтташка наькъаш дехкаш белхаш деш латтилга. Е ГӀалгӀайчен Ӏаьдалга а, е «Аьрзи» заповедника хьалха латтарашка а хаьтта хӀама а доацаш Фортаанна йисте беш хиннаб болх нохчий наькъий организацеша уллув герзе бола нах а болаш. Кадыров Рамзана пресс-секретарь волча Каримов Альве цу хана хабар дир уж балхаш нохчий доазонна тӀа деш латт аьнна а, тоабеш латта никъ нохчий тӀема хана бохабаь а хинна, хӀанз шинна Мехкарча на́ха́ пайдане хургболаш меттаоттабеш латт аьнна а. Амма бакъда, гӀалгӀай викалаш цига ӀотӀабаьхкача, Ӏалама хьал хийцалга бӀаргагорал совгӀа АьрштӀенна йисте ГӀалгӀай Мехка доазон тӀа ши км гаьна чу а баьнна Нохчичен Ӏаьдал МВД ДПС пост оттае гӀерталга дайнад царна.
КӀира даьннача гӀолла ГӀалгӀай Мехка ба́хараш чӀоагӀа раьза боацаш хиннаб гӀалгӀай доазон тӀа деш дола балхаш совца ца дарал совгӀа кхы а кӀоаргагӀа болхлой хьачубовларах — доазон тӀара ГӀалгӀашкахь 15 км гаьна чукхаьча́ хиннаб уж.
Белгалдаккхар
- ↑ Ингушетия взбунтовалась: народ протестует против новой границы с Чечнёй (4.10.2018). Хоам хьаийца таьрахь: 10.10.2018. Архиваци яьй 10.10.2018.
- ↑ Протестующие в Магасе перешли на новую, согласованную с властями площадку (8.10.2018). Хоам хьаийца таьрахь: 11.10.2018. Архиваци яьй 11.10.2018.
- ↑ В Назрани начался митинг противников соглашения о границе с Чечнёй (эрс.), Interfax.ru (27 лайчилла 2018). Архиве диллад 2018 шера оагӀой 4 дийнахьа. Техкад укх дийнахьа: 4.12.2018.
- ↑ Жители Ингушетии снова вышли на митинг против власти, BBC. Русская служба. Архиве диллад 2019 шера тушола 27 дийнахьа. Техкад укх дийнахьа: 26.03.2019.
ТӀатовжамаш
- Gabriella Gricius. Border Dispute Between Chechnya And Ingushetia Threatens Regional Stability : ст. // «Global Security Review» : интернет-СМИ / Joshua Ball. — 2019. — ISSN 2573-4350.
- BBC: Русская служба. Ингушетия, протесты: хронология событий. — 2018. — 4 октября.
- Илья Азар. Как в Ингушетии подавили объединивший республику протест против передачи территории Чечне : ст. // «Новая газета» : интернет-СМИ / гл. ред. Д. А. Муратов. — М., 2020.
- «Кавказский Узел». Протесты в Ингушетии: хроника передела границы с Чечнёй : [рус.] / учред. ООО «МЕМО» (с 2008), гл. ред. Г. С. Шведов; свид. Эл № ФС 77-31048 от 25.01.2008, выдано Роскомнадзором // Caucasianknot.Net : интернет-СМИ. — 2018. — 26 сентября. — Дата обращения: 18.09.2022. (учрежд. Междунар. обществом «Мемориал» в 2001.)
- Неравноценный обмен Ингушетии с Чечнёй: анализ картографов : ст. // «Кавказский Узел» : интернет-СМИ / учред. ООО «МЕМО» (с 2008), гл. ред. Г. С. Шведов. — свид. Эл № ФС 77-31048 от 25.01.2008, выдано Роскомнадзором. — М., 2018. — (учрежд. Междунар. обществом «Мемориал» в 2001).
- Junzhi Zheng. Ingouchie-Tchétchénie : l’accord de la discorde (фер.) // Orient XXI : journal. — 2018. — 13 décembre.