Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа Котало яьккха 80 дизар дездар
| Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа Котало яьккха 80 дизар дездар | |
|---|---|
 | |
| Таьрахь | 2024 — 2025 шераш |
| Моттиг |
 Россе Федераци |
| Сайт | may9.ru |
Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа Котало яьккха 80 дизар дездар (эрс: Пра́зднование 80-ле́тия Побе́ды в Вели́кой Оте́чественной войне́) — йоккха программа я Эрсече а арахьа а Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа яьккхача коталон 80 шу далара хетаяь. Цу гӀулакха 2024—2025 шерашка 170 совгӀа мероприяти дӀаяхьа лаьрхӀад[1].
Организационни гӀулакхаш
2023 шера кӀимарса бетта 31 дийнахьа Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа Котало яьккха 80 дизар дездара́ кийчо ярах а дӀадахьарах а лаьца амар даьд Россе Федерацен президента Владимир Путинс. Доалченна а, цунца цхьана «Котало» яхача оргкомитета а, амалт деннад лоадамеча латарашта хетаяь мероприятеш дӀаяхьара план вӀашагӀйоллеи дӀачӀоагӀъеи аьнна, иштта кхыча къамай паччахьалкхений хьалххоша дакъа лоацаш йола мероприятеш а. РФ МИД-а амалт деннад цӀей дӀахьош политико-дипломатически гӀо де аьнна, хӀаьта федеральнии региональни маьженашта амалт деннад кийчо еш дакъа лаца а, ветеранаштеи тӀемхой кашамаш тоадеш моттигерча Ӏаьдалаи гӀо де а аьнна[2].
Маьцхали бетта 2023 шера президента Коталон 80 шу дизар дездара кийчо яра а дӀадахьара а Оргкомитет вӀашагӀйолла амар даьд[3].
2024 шера маьтсела бетта 18 дийнахьа РФ Доалчено цӀей дездарах йолча мероприятий план чӀоагӀъяьй[4].
2024 шера лайчилла бетта 19 дийнахьа актёри юкъара къахьегамхои волча Владимир Машковс Коталон музей чу Москве хьагойтай Коталон 80 шу дузаш юбилеян официальни логотип. «1942 шера лайчилла бетта 19 дийнахьа, 82 шу хьалха, Ӏуйран ворхӀ сахьат даьннача хана артиллерен цӀерца а „Катюший“ залпашца а ЦӀеча Эскаро йолаяьй операци „Уран“. Цу операцеца доладеннад Сталинграда кӀал немций бӀу бохабар, деррига хийца йола ха-юкъ хиннай из Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема тӀа», — аьнна хьадагадайтар Машковс презентаце тӀа[5]. Логотипа тӀа Евгений Вучетича скульптура гойт «Родина-мать зовёт!» — Волгограде Мамаев боарза тӀа латтача «Сталинградерча латара Турпалашта» хетадаьча сийленг-ансамбла юкъера эдемент[6].
Наджгоанцхой бетта 2025 шера Коталон 80 шу дизар дездар хьатӀадоагӀаш Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема салтий хьамара а СВО тӀом беш болча РФ Мехка низашкара салтий хьамара а Якутск хозаяьй шан скульптурашца[7].
- Якутскера шан скульптураш я, Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема Коталон 80 шу дизар дездара хетаяь (2025)
Программа
Керттерча мероприятий плана чу 171 мероприяти белгалъяьккхай. Царна юкъе я массаза дӀакхухьаш йола ерригроссе акцеш:
- «Свеча памяти»,
- «Георгиевская ленточка»,
- «Чтения Победы»,
- «Победа одна на всех»,
- «Медицинский полк»,
- «Поезд Памяти».
Иштта оттаде лаьрхӀа да концерташ, театрашкара ловзараш, кхыйола мероприятеш а. Акцеш ю еррига Эрсече мел я[8].
Мероприятеш кийчъеши дӀахьоши дакъа лувц волонтёрийи ветеранийи организацеш: «Волонтеры Победы», Росмолодежь, «Движение Первых», Россе юкъарло «Знание», иштта кхыяраш а. 2025 шу мел дода просветительски акцеш а бераштеи кагирхоштеи хетаяь мероприятеш а ергья цар[9].
Арахьара хьаьший
Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀем тӀа котало яьккха 80 шу дузаш дӀаяхьа лаьрхӀача параде дакъа лаца бийха ба 20 совгӀа мохк[10]. ЛаьрххӀа хьоашалгӀа бийхаб КӀайэрсечен мехкда Александр Лукашенко, КНР тхьамада Си Цзиньпин, Словаке премьер-министр Роберт Фицо, Сербе президент Александр Вучич, Бразиле президент Луис Инасиу Лула да Силва, Босненнеи Герцоговинайнеи юкъейодача Сербий Ресбубликан мехкда Милорад Додик, иштта кхыбараш а[11].
Арахьа цӀей дездар
Коталон 80 шу дизар дезде лаьрхӀа да СНГ дукхача мехкашка. Россе Федерацен Президента СНГ доалчений тхьамадий совета заседане доакъашхошка даьча видеокхайкарала юкъе аьннад 2023 шера оагӀой бетта: «Россия нацелена на продолжение самого тесного взаимодействия по вопросам сохранения памяти о нашем общем прошлом, борьбы с попытками фальсификации истории и героизации нацизма»[12].
РФ Доалчен тхьамада Михаил Мишустинс аьннад, къаьстта лоадам болаш я «Бессмертный полк» яхача Дунен къамашта юкъерча болама эгидах дӀаяхьа езаш йола акцеши шествеши[13].
Юбилей йолча шера тӀемхой кашамаш тоаде лаьрхӀад арахьа а[14].
Россотрудничество 200 мероприяти кийчъяьй тайп-тайпарча мехкашка, царна юкъе да Эрсечеца доттагӀал леладеш доаца мехкаш а. Акцент яьй мехкахоша баьча къахьегама́, цудухьа мероприятий серех цӀи тиллай «Люди и судьбы» аьнна, иштта Духьален болама́ акцент яьй[15].
Дагалоацама хьаракаш
Россе Федерацен президента амарца йиллай юбилейни мейдилг «80 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.».
ВОВ доакъашхошта ахча далар
2025 шера наджгоанцхой бетта 15 дийнахьа «Победа» оргкомитета кхетаче дӀахьоча хана Владимир Путинс кхайкарал дир массаболча Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема ветеранаштеи, цар жероштеи зӀамига болаш концлагерашка хиннача тутмакхаштеи 80 эзар сом даларах ше амар даьлга. ТӀема тӀехьашка къахьийгараштеи, го баь хиннача Ленинграда бахархоштеи, концлагерий тутмакхаштеи, духьален гӀишлош еттачарнеи, ПВО объекташка а, форда а авиа а базашка болх баьраштеи 55 эзар сом лургда Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема Коталон 80 шу дизар дездара сийлен[16].
Машар кхайкабар
2025-ча шера бекарга бетта 28-ча дийнахьа Россе президента Путин Владимира машар кхайкабаьб Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀем тӀарча коталонна 80 шу дузаш. Россе эскаро ше латар юхасоцадергда маьтсела бетта 7-8 бийсан 00:00 даьннача хана денз 10-11 деной юкъ екъалуш 00:00 даллалца[17].
Белгалдаккхар
- ↑ Правительство утвердило план мероприятий по подготовке и проведению празднования 80-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне 1941–1945 годов. government.ru (18.05.2024). Хоам хьаийца таьрахь: 19.11.2024.
- ↑ Путин подписал указ о создании оргкомитета по подготовке празднования 80-летия Победы, Ведомости (9 маьцхали 2023). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 09.08.2023 № 602 ∙ Официальное опубликование правовых актов. publication.pravo.gov.ru (9.08.2023). Хоам хьаийца таьрахь: 19.11.2024.
- ↑ Распоряжение от 17 мая 2024 г. № 1174-р. Правительство России (17.05.2024).
- ↑ В Музее Победы представили логотип 80-летия Победы | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 лайчилла 2024). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Богдан Герцен. В "Музее Победы" представили логотип празднования 80-летия победы в Великой Отечественной войне, Профиль (19 лайчилла 2024). Техкад укх дийнахьа: 20.11.2024.
- ↑ Ледовые скульптуры, посвященные 80-летию Победы. AiF (17.01.2025). Хоам хьаийца таьрахь: 17.01.2025.
- ↑ 80-летие Победы отметят масштабно | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 лайчилла 2024). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Мероприятия к 80-летию Победы стартуют уже с января | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 лайчилла 2024). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Кто приедет в Москву на Парад Победы в 2025 году, ВЗГЛЯД.РУ (02.04.2025). Техкад укх дийнахьа: 9.04.2025.
- ↑ На параде Победы в Москве ожидают более 20 глав государств и правительств, Регнум (15.04.2025). Техкад укх дийнахьа: 16.04.2025.
- ↑ Россия продолжит борьбу с фальсификацией истории | Победа РФ | Новость от 18.12.2023, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (18 оагӀой 2023). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Победу над нацизмом отметят с размахом | Победа РФ | Новость от 19.12.2023, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 оагӀой 2023). Техкад укх дийнахьа: 19.11.2024.
- ↑ Правительство утвердило план мероприятий по подготовке и проведению празднования 80-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне 1941–1945 годов. government.ru (8.05.2024). Хоам хьаийца таьрахь: 19.11.2024.
- ↑ Россотрудничество проведет около 200 мероприятий к 80-летию Победы в разных странах, TACC (29 наджгоанцхой 2025). Техкад укх дийнахьа: 29.01.2025.
- ↑ Ветераны Великой Отечественной войны получат по 80 тыс. рублей | Эксперт. Эксперт. Хоам хьаийца таьрахь: 15.01.2025.
- ↑ Путин объявил перемирие в дни 80-летия Победы, Коммерсантъ (28 бекарга 2025). Техкад укх дийнахьа: 28.04.2025.
ТӀатовжамаш
|
АНО «Дуненмаза-энциклопеди «РУВИКИ» доалахьа я ер материал. Духхьал цо бокъо елча мара ер материал кхыча сайташ тӀа лелае йиш яц. |