Аькхенаькъан Алхаста Хасолта

Рувики материал
Аькхенаькъан Алхаста Хасолта
Ваь таьрахь 18 аьтинга 1942(1942-06-18)
Ваь моттиг Чермен, Мочкъий-Юрт, Нохч-ГӀалгӀай АССР
Венна таьрахь 2009(2009)
Паччахьалкхе  СССР Россе Федераци
Белха моттиг Ингушский научно-исследовательский институт, Чечено-Ингушский государственный университет
Ӏилманхой дарж тархьара Ӏилмай кандидат
Ӏилманхой звани профессор
ЦӀихеза ва
укх бахьан
Член Союза художников России, ученый, историк
СовгӀаташи премеши Заслуженный деятель науки РИ, Почетный работник образования РФ

Аькхенаькъан А́лхаста Хасо́лта (тархьархо, Вайнаьха фусама ков» яха сурт.

Биографи

Вахара юхьиг

Аькхенаькъан Хасолта ваьв 1942 шера Акмолински областерча Макинка яхача юрта. ХӀаьта цул тӀехьагӀа, уж баха дӀаболх Текели яхача пхье. 1960-ча шера цига чакхйоаккх цо юкъера ишкол[1].

Дешар

1965-ча шера деша а этте, 1969-ча шера цо чакхъяьккхай Ибрагимбейли Хаджи-Мурат). Цхьабакъда, 1980-ча шера язъяь яьнна кандидатски диссертаци, А. Жданова цӀерагӀча Ленинградски университета Ӏилман Совето могаяьяле а, цу хана кепа ца тохаш, соцаяьй, моттигерча Ӏаьдало къоабалъеш хинна цхьаболча тархьархой концепцеца цу тӀа дувцар вӀашкадоагӀаш цахиларах. ЛоархӀаме Ӏилман болх, ГӀалгӀай паччахьалкхен университета Ӏилман Совето мога а баь, кепатехаб 2009 шера[2].

Толамаш

Алхаста Хасолтас дакъа лаьцад хьалхарчарех болча суртанчий гойтаме. Цун «Вайнаьха фусама ков» яха сурт 1971 шера «РСФСР автономни республикай исбахьале» яхаш, Москве хиннача гойтаме довзийташ хилар. Из сурт дӀаийцар Нохч-ГӀалгӀай паччахьалкхен тархьара музея.

Цун сурташ лорадеш да ГӀалгӀай мехка паччахьалкхен изобразительни исбахьален музее, Малсаганаькъан Т. Х. цӀерагӀча Мехктохкама музее, Россе мехкарча а доазонал арахьарча а наьха доалахьарча коллекцешка. Хасолта ГӀалгӀай паччахьалкхен университета доцент, СССР суртанчий союза доакъашхо вар 1976-ча шера денз, Россе Федерацен суртанчий союза доакъашхо — 2003 шера денз. ХӀаьта дуккхача шерашка хьинаре къахьегаш, Ӏилман балхаш яздарах, цунна елар 2005 шера ГӀалгӀай Республика Ӏилман дукха дика хӀамаш карагӀдийна къахьегамхо» яха сийлен цӀи.

Аькхенаькъан Алхаста Хасолта кхелхав 2009-ча шера бекарга бетта 18-ча дийнахьа.

Белгалдаккхар

Литература

  • Мерешканаькъан Султан. ГӀалгӀай сийдола нах (гӀал.) // «СелаӀад» : берий тептар. — 2022. — КӀимарса (№ 7).