Казань

Рувики материал
Пхье
Казань
тат. Казан
Лакхерча аьттача саьнгара сахьата гӀоаролга духьала: Сююмбике гӀала, Спасски гӀала, Кул-Шариф маьждиг, А́хархой гӀала, Казана кремль, Богоявленски колокольня
Лакхерча аьттача саьнгара сахьата гӀоаролга духьала: Сююмбике гӀала, Спасски гӀала, Кул-Шариф маьждиг, А́хархой гӀала, Казана кремль, Богоявленски колокольня
Байракх Герб
Байракх Герб
55°47′27″ с. ш. 49°06′52″ в. д.GЯO
Паччахьалкхе  Россе Федераци
Федерацен субъект Татрий Республика
Городской округ Казань
Чура декъар пхьен 7 шахьар
Мэр Ильсур Метшин
Тархьари географии
Йиллай 1005
Хьалхара хьоахаяр 1391
Майда 588,9844[1] (площадь городского округа 638,3955[1]) км²
Лакхал 60 м
Сахьата оаса UTC+3:00
Бахархой
Бахархой
  • 1 318 604 саг (2024)[3]
Агломераци 1 560 000[2]
Къамаш эрсий, татрий, чуваший, кхыбараш f
Ди лелабераш хӀанафий мацаба сунний бусалба, православхой.
Катойконим каза́нхо, казанхой
Паччахьалкхен мотт эрсий мотт , татрий мотт
Дагарга идентификатораш
Телефоний код +7 843
Пошта индекс 420000-421992
Код ОКАТО 92401
Код ОКТМО 92701000001
Номер в ГКГН 0012588
Кхыдар
СовгӀаташ Орден Ленина
Пхьен ди 30 августа

kzn.ru
 (эрс.) (ингл.)Ло:Ref-tt
Гойта/хьуладе карташ
Казань (Россия)
Точка
Казань
Red pog.svg
Москва
РУВИКИ.Медиа логотип РУВИКИ.Медиа чура файлаш

Казань (тат. , Казан, Qazan, قزان) — Россе Татрехьен нанагӀала. Идала аьрдача берда тӀара доккха фордков да Казань. Казанка оалача хица Идал хотталуча метте улл из[4]. Идалйистерча федеральни гоме а, Идал тӀа а эггара дукхагӀа нах ба́ха пхье я. Ӏилман, экономика, дина, культура, спорта керттерча юкъех цаӀ я Россе. Казана Кремль ЮНЕСКО дерригача дунен тӀехьален объект я.

Тархьарга йиллача, Казана ханствон а, Казана паччахьалкхен а, Казана губернен а, Татрий АССРа а нанагӀала (юкъ) йолаш хиннай Казань.

Пхье ший дӀачӀоагӀъяь бренд йолаш я — «Эрсечен кхоалагӀа нанагӀала»[5].

2005 шера Казана эзар шу да́лар дезадаь хиннад

Бахархой

[тоаде | тоаде чура]
Численность населения
1557180018111840185618581863
700040 00053 90041 30056 30061 00063 100
1897190719141917192019231926
130 000161 000194 200206 562146 495157 600179 000
1931[6]1933[7]19341937[8]193919561959
200 900258 700200 900358 592398 014565 000646 806
1962196419661967197019731975
711 000742 000804 000821 000868 537919 000959 000
1976197919821985198619871989
959 000992 6751 023 0001 051 0001 060 0001 068 0001 094 378
1990199119921993199419951996
1 094 0001 105 0001 104 0001 098 0001 092 0001 076 0001 076 000
1997199819992000200120022003
1 085 0001 078 0001 100 8001 101 0001 090 2001 105 2891 105 300
2004[9]200520062007200820092010
1 106 9001 110 0001 112 7001 116 0001 120 2381 130 7171 143 535
2011201220132014201520162017
1 145 4241 161 3081 176 1871 190 8501 205 6511 216 9651 231 878
1 наджгоанцхой 2018[10]2018[11]2019[12]2020[13]2021[14]20222023[15]
1 243 5001 243 5001 251 9691 257 3911 308 6601 259 1731 314 685
2024[3]
1 318 604

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
  1. 1 2 Генеральный план городского округа Казань. Положение о территориальном планировании. (стр. 3)
  2. Экспертная оценке Правительства и Администрации Президента РФ. Хоам хьаийца таьрахь: 3.12.2019. Архиваци яьй 2.01.2015.
  3. 1 2 https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx
  4. Кокорина Н.А., Кузьминых С.В. Каза́нь / председ. Ю.С. Осипов и др., отв. ред. С.Л. Кравец. — Большая Российская Энциклопедия (в 30 т.). — Москва: Научное издательство «Большая российская энциклопедия», 2008. — Т. 12. Исландия - Канцеляризмы. — С. 406. — 766 с. — 65 000 экз. — ISBN 978-5-85270-343-9. // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (7.06.2019)
  5. Казань стала третьей столицей России. Lenta.ru (3.04.2009). Хоам хьаийца таьрахь: 21.03.2015. Архиваци яьй 15.02.2015.
  6. http://istmat.info/files/uploads/17630/sssr_ad-ter_delenie_1931_rsfsr.pdf
  7. http://istmat.info/files/uploads/53487/adm._delenie_sssr_1934.pdf
  8. http://docs.historyrussia.org/ru/nodes/47581-vsesoyuznaya-perepis-naseleniya-1937-goda-obschie-itogi#mode/inspect/page/64/zoom/4
  9. http://istmat.info/files/uploads/46358/r_05.doc
  10. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 годаФедеральная служба государственной статистики.
  11. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar
  12. http://tatstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/tatstat/resources/64ec280049620f14a900ff3fbd401489/МОчисл2019.pdf
  13. https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
  14. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
  15. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Bul_MO_2023.xlsx