Лексикологи
Лексикологи (я) (ш.-ян. λέξις — дош λόγος — Ӏилма) — метта юкъе мел дола дешаш тохкаш дола лингвистика яхача метта Ӏилман дакъа да. Лексикологена чудоагӀа дукха доакъош: тархьарца бувзабенна бола оттам, дешаш хьадаьнна наькъаш тахкар, хӀанзарча метта уж леладар, иштта кхы а дукха дешай оагӀонаш тахкар. ГӀалгӀай мотт, кхыдола метташ санна, дешаех латт. Деррига дешаш чудоагӀача системах лексика оал. Эггара хьалхардар да — дешай маӀан тахкар. Дешай маӀанаш дукха хул. Дешай маӀанаш дукха хилча хьагучадоал цу дешай полисеми хилар. Иштта дукха маӀанаш долча дешай цхьа маӀан керттера хул, дӀахо мел дола маӀанаш тӀатеха да. Кертера маӀан долча дешах доминанта оал. Масала: сиха, чехка, кадай, масса — сиха яха дош доминанта да [1].
Лексикологе разделаш
• ономасиологи (ш.-ян. ὄνομα цӀи, ш.-ян. λόγος маӀан) — белгалонех техка цӀераш хьахилара наькъаш тохка Ӏилма;
• семасиологи (ш.-ян. σημασία хьарак, ш.-ян. λόγος маӀан) — дешай маӀанаш тохка Ӏилман дакъа;
• фразеологи (ш.-ян. φράσις алара никъ, ш.-ян. λόγος маӀан) — фразеологизмаш хьахилара наькъаш тохкаш дола Ӏилма;
• ономастика (ш.-ян. ὀνομαστική цӀераш тахкар)— цӀераш тохкаш дола Ӏилма;
• этимологи (ш.-ян. ἔτυμον дешай хьалхара маӀан) — дешаш хьахилара наькъаш тохкаш дола Ӏилман дакъа;
• лексикографи — дошлоргаш тохкаш дола Ӏилман дакъа;
• стилистика — дош леладара хьисапаш тохкаш дола къамаьла дакъа[1].
Хьажа иштта
Белгалдаккхар
- ↑ 1 2 Гандалоева, 2023, оа. 328.