Нуклеотидаш

Рувики материал
Нуклеотидий лоаттам

Нуклеоти́даш (нуклеозидфосфаташ) — нуклеозидий фосфорашха йола эфираш йола органикай хоттамий тоаба. Нуклеотидаша хьинарацеи, хоамацеи ювзаеннача оагилга чухьарча процессашка лоадам бола да́къа лоац, царех, масала, я АТФ, цАМФ, АДФ. Иштта нуклеина кислотайи дукхача коферментайи лоаттама́ юкъе йолх уж.

Номенклатура

[тоаде | тоаде чура]
Нуклеотидаш белгалйоаха алапашцара кодащ
Код МаӀан ВӀашкадоагӀа шоллар
A A T ДНК чу;
U РНК чу
C C G
G G C
T
е U
T ДНК чу;
U РНК чу
A
M A
е C
K
R A
е G
Y
W A
е T
W
S C
е G
S
Y C
е T
R
K G
е T
M
V A
е C
е G
B
H A
е C
е T
D
D A
е G
е T
H
B C
е G
е T
V
X
е N
A
е C
е G
е T (U)
моллагӀа

Шин нуклеотида моллекулах латтача хоттамех динуклеотидаш оал, кхаьннех латтарех — тринуклеотидаш, кӀезигача нуклеотидех латтарех олигонуклеотидаш оал, дукхача — полинуклеотидаш, е нуклеина кислоташ.

Нуклеотидий цӀераш кхаь е диъ алапех латташ йолча кодех хьахула стандартни цӀераш я.

Аббревиатура зӀамигача «д» (ингал: d) алапаца йолалуш яле, ловш яр дезоксирибонуклеотид я; «д» алап ца латте, ищ рибонуклеотид хилара белгало я. Аббревиатура зӀамигача «ц» (ингал: c) алапаца йолалой, нуклеотида циклически кеп я ловш яр (масала, цАМФ).

Аббревиатуран хьалхарча доккхача алапо гойт цхьа къаьстта йола азоташха основани е нуклеинашха основний тоаба хилар, шоллагӀча алапо гойт оттамгахь фосфора кислотай остаткаш мел дукха я (М — моно-, Д — ди-, Т — три-), кхоалагӀдар даим Ф алап да («-фосфат»; ингал: P).

Нуклеина оснований латинийи эрсийи кодаш:

Биологе баьрел

[тоаде | тоаде чура]

1. Хьинар доаккха хьаст (АТФи цун аналогаши).

2. Оагилга чу мономерашта активаци а ю, дӀахьа а кхухь (УДФ-глюкоза)

3. Коферменташ йолаш баьрел леладу (ФАД, ФМН, НАД+, НАДФ+)

4. Гормонийи кхыча сигналийи дечоа шоллагЦиклически мононуклеотиды являются вторичными посредниками при действии гормонов и других сигналов (цАМФ, цГМФ).

5. Аллостерические регуляторы активности ферментов.

6. Являются мономерами в составе нуклеиновых кислот, связанные 3′-5′-фосфодиэфирными связями.

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]

Хьажа иштта

[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]

Литература

[тоаде | тоаде чура]