Хоттарг

Хо́ттарг (эрс: союз) — дешаш е предложенеш шоайла вӀашагӀтохаш, бувзама́ леладеш дола гӀон къамаьла да́къа да.

Хоттаргий тайпаш

Синтаксиса юкъера шоай гӀулакхага хьажжа, хоттаргаш декъалу шин даькъа — цхьанкхетареи карадерзореи. Цхьанкхетара хоттаргаш лел предложене юкъе цхьан тайпара маьженаш е предложенеш вӀашиювзаш. Масала, Ахьмади Лидаи оасар деш боахкар. Моархаш тӀаяьхкар, тӀаккха догӀан тӀадамаш лийгар.

Цхьанкхетара хоттаргаш

Дувзара	Къоастора	Духьалара
и	а, е, хIаьта, тIаккха	амма, дале а, бакъда, цхьабакъда, хIаьта а, хӀатоане
Iаьлеи Iумари деша бахар	Да а нана а бехке да бер во Iомадара	Дукха могаш вацар из, хIаьта а балха вахар
Мусаи Идриси хьунагIа бахар	Ди къайкъар, тIоа сегар, тIаккха догIан тIадамаш листта доладелар	Хьа-м дийхар аз цунгара сай кинижка, амма цо хьа-м даланзар

Карадерзора хоттаргаш

Бахьан	Бехкам	Дагалоацам	Дустара
бахьане, бахьан долаш	нагахь, нагахьа санна	духьа	санна, мо
ДогIа делхар бахьан долаш, кхай тIа саг араваланзар	Нагахьа хьо цига Iергвале, со дӀагIоргва	Сай новкъост бIаргагора духьа, цига вахар со	Цо эца лаьрхIар мо, аз а ийцар сайна

Хоттаргаш нийсъяздар

● ХӀана аьлча, нагахьа санна, бахьан долаш яха хоттаргаш массаза а шин дешаца язду. Аз чӀоагӀа сатехар, хӀана аьлча сона бехке саг вар из.
● Цхьабакъда, цудухьа яха хоттаргаш массаза а цхьан язду. Со цӀава лаьрхӀа вар, цхьабакъда машен йоацаш висар со.
● Духьа яха хоттарг ший бувзам болча дешашца массаза къаьста язду. Ханнахьа чуяра духьа, со хьалхагӀа араяьлар.
● И яха хоттарг шийца бувзам болча дешашца массаза хетта язду. Ӏийсаи Зураби ишколера чубаьхкар.
● Нагахьа санна и яха хоттарг дувзалуш, шийца бувзам болча деша тӀехьа лоаца а долаш хуле, из а е-га доал, хӀаьта тӀехьа мукъаза оаз йолаш дош хуле, цхьаккха оаз юкъе оттац. Ӏаьлеи Зараи тускар дузаш боахкар.

Белгалдаккхар

Литература

• Аушева Э. А., Оздоева Э. Г. ХӀанзара гӀалгӀай мотт. Морфологи. — Назрань : Кеп, 2021. — 211 с.

• Гандалоева А. З. ГӀалгӀай мотт. — Назрань : Кеп, 2023. — 328 с.