ЦIолой Iаьлий Руслан
| ЦӀолой Ӏаьлий Руслан | |
|---|---|
| Ваь таьрахь | 1944 |
| Ваь моттиг | Мочкъий Юрт, ГIалме шахьар |
| Паччахьалкхе |
 СССР →  Россе Федераци |
| Ӏилман никъ | журналистика |
| Белха моттиг | ГТРК «ГIалгIайче», Газета «Сердало» |
ЦӀо́лой Ӏаьлий Руслан (Цолоев Руслан Алиевич) — хоамбоаржабархо, ГТРК «ГӀалгӀайче» хинна кулгалхо ва.
Вахара сурт
ЦӀолой Руслан ваьв 1944-ча шера Буро тӀа тӀоарскаца балхаш деча завода технолог волаш къахьийгарех ва. Цо хьалвига хиннав Руслана да, аз цхьацца хӀама Ӏомадергда укхунна, аьнна. Нахьарашца деш дола тайп-тайпара технологически балхаш Ӏомадаьд цо Ӏаьланна. Хозяйственни оала сапа хьаде а Ӏомаваьв. Из хӀама ГӀалгӀай къам Сибаре дигача заман чухь чӀоаггӀа накъадаьнна хиннад Ӏаьлийна шийна а кхыча наха а. ГӀалгӀай къам мехкахдоаккхача хана цхьа бутт биза хиннаб цун, наджгоанцхой бетта 25-ча дийнахьа ваь хиннав из. Кокчетавски областерча Щучински кхалерча Каменни Карьер яхача юрта. Цига эггара хьалхара доккха хатар доагӀа цар дезалга, 1947-ча шера да воацаш, бойла бус уж. Шин бераца — Ӏайшатацеи Русланацеи — цхьаь йисача нанна хала доландаь, бокъо а яьккха, ноанахой бахача Алма-Атински кхаленна чуйоагӀаш йолча Весёлая Жизнь яхача юрта дӀабуг уж. Из бокъо царна яьккхар хиннав Руслана наьна-йиша йига найц Чахкенаькъан Осман [1].
Дешар
Цу Османа кердача моттиге дӀабига хиннаб ший уст-йиший дезал. Дунен вовзача Александр Сергеевич Пушкина цӀерагӀа урам хиннаб ераш баха сайцар. Алма-Ата дӀаяьлча, юрт дӀайолалуш хинна эггара хьалхара урам хиннаб из, Казахстана столицанна 10-12 километр мара гаьна а хиннабац. 1951-ча шера, ший ворхI шу даьннача хана, юртарча ишколе деша вода кӀаьнк. Из дикка гаьна ваха везаш хиннай. Цар цӀеннеи ишколани юкъе 5 километр хиллал никъ баьллаб. Цу ишколе 1957-гӀа шу хьатӀакхаччалца дешаш хул из, цу хана цо чакхъяьккхаяр 6-гӀа класс. Цу шера ГӀалгӀай мехка цӀабоагӀа уж. Дай баьхача Шолжа-ГӀалий тӀарча СМУ-3 чуйоагӀача бетон, маркхал хьабеча 10-12 сагах латтача бригаданна кулгал де. Цигара маркхал дӀакхухьийташ хиннаб Калинина цӀерагӀча юрта еш латтача Ӏаьдала коттеджашта. ЦӀабоагӀача наха дӀателаш хиннай уж. Цига болх барах дезала нанна «Сийлен хьарак» яха орден енна хиннай[1].
Шолжа-ГӀалий тӀа Руслан деша ваха́р № 19 йола ишкол яр, трампарка юхе яр из, 1-ча микрорайоне дӀабодача новкъа. Цул совгӀа, цу юхе яр дахчан балхаш деш йола, кхыча дешашца аьлча, мебель хьаеш йола моттиг. Цига хулар дешархой цхьайола къахьегама урокаш, царна цхьацца кулгаговзал Ӏомаеш. Цига Ӏомадаьр накъадоалар цӀагӀара цхьацца балхаш деш. Масала, наьн-нанна гӀандаш а истол а ше хьадаьдар Руслана. Ший 15 шу даьннача хана, сайранарча ишколе деша вахар, из яр Шолжа-ГӀалий тӀарча Субботников цӀерагӀча урам тӀарча № 22 йолча ишколен тхов кӀалха. Деша ваггӀаше а, «Сердало» газете къахьега лоархӀ. Цхьан юкъа дӀа ца эцаш витар из, зӀамига ва, аьнна. Юххера а, корректора гӀонча волаш, дӀаийцар къаман газете. Цу хана редакцен кулгалхо хиннав Лаьнанаькъан Мустафа. Корректора гӀонча а корректор а волаш, цхьан-шин шера цига болх бир Руслана, цул тӀехьагӀа эскаре амал де вахар кхаь шера. Белоруссерча геттара къаьнача Мозырь яхача шахьар тӀа кхоач из, ракеташ йолча тӀема даькъе. Эпсара дарже вацар Руслан, зӀамагӀвола сержант вар. Ер дӀакхаьчача тӀема даькъе гӀулакх деш а хинна, хӀетта цӀаваха хиннавар цигара кхо гӀалгӀа
Эскарера цӀавеча, юха цхьа шу хиллал йолча хана, «МГУ деша отта вода. Цига экзаменаш яла езар йоазонца а дӀадувцаш а эрсий меттах, исторех, ингалсий меттах. Эггара хьалха кхоллама конкурсах чакхвала везар, кхыча дешашца аьлча, Ӏайха даь йоазош довзийта дезар. Еррига экзаменаш дӀаяла кийча вар из, бакъда аттестата тӀа ингалсий мотт Ӏомабаьбац аьнна яь белгало яр. Из ца хайча цига дӀаэцацар. Йоазош-м цу ханале долаш дар цун, «Сердало», «Комсомольски племя» яхача газеташ тӀа кепа теха. Бакъда каьхаташ дӀаэца тиганзар уж дӀаийдеча комиссе, ингалсий мотт бахьане [1].
Болх
Кхы цох хӀама ца хулаш цӀавеча, радиокомитете балха вахар Ӏаьлий Руслан. Корреспондентски бувзамий отдела заведующелла дӀаэц из. Каьхатий отделабар санна болх хиннаб из, штате боацача корреспонденташа передачашта лаьрхӀа хьаена материал редакцешка гӀолла дӀа-хьа яла езаш хиннав из. Цхьа ха яьнначул тӀехьагӀа, юха а МГУ деша отта лоархI Ӏаьлий Руслана. Ингалсий мотт а Ӏомабаьбар цо кхаь бетта, из мотт хьехаш волча Банхайнаькъан Хьажбикарца. Массайолча экзаменех йиаш яьхар цо. Иштта журналистий факультете дешаргдолаш, чакхваьлар из. Дийша воалача хана, цо язбаь дипломни болх хиннаб, «1923-1927 шерашка арадийнна „Сердало“ — дукхача ахархой газет», яхаш. «Наш дом на Маховой» яхача книжка тӀа я, Москве журналистий дешар дешаш баьгӀарий цӀераш а тайпан цӀераш а. Царна юкъе ва ЦӀолой Ӏаьлий Руслан а. Газете а радио а къахьегаш яьккха ха дӀалаьрхӀача, Руслана 41 шера къахьийгад. 2001-ча шера денз пенсе вахав из, хӀаьта а массехк шера «Сердало» газетаца къахьегаш а хиннав (1993—1996). 1998-ча шера цо дакъа лаьцад Москве хиннача Россе журналистий VI-ча съезде. 1972 шера денз из СССР журналистий Союза доакъашхо ва. ГӀалгӀай Республика хьаяьчул тӀехьагӀа Руслана болх баьб «ГIалгIайче» яхача ГТРК керттера редактор волаш [1].
Белгалдаккхар
ТӀатовжамаш
- Ӏарчакханаькъан Сали. Хозача гIулакхо везаволийт саг (гӀал.) // «Сердало» : газет. — 2023. — 7 аьтинга.