414 (диъ бӀаьи дийттлагӀа) шу вай замал хьалха пролептически юле ханоргах — шоатта дийнахьа долалуш дола високосни доаца шу да. вай замал хьалха 414-гӀа шу да ер; 1-ча эзаршера вай замал хьалха V-ча бӀаьшера 9-ча иттшера 7-гӀа шу да; 410-гӀча шерий вай замал хьалха 6-гӀа шу да, 91-ча олимпиадай шоллагӀа / кхоалагӀа шу да (кӀимарса бетта денз), −413 шу да айламаӀилман шерий нумерацех. Цул хьалха доагӀаш хиннад 415 шу вай замал хьалха, хӀаьта цунна тӀехьа хиннад 413 шу вай замал хьалха. Ер шу чакхдаьннад 2438 шу хьалха.
Пролептический юлианский ханорг • 414 шу вай замал хьалха
|
Наджгоанцхой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Саькура бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
|
|
|
|
|
|
|
Тушола бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
Бекарга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
Маьтсела бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
Аьтинга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
КӀимарса бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
Маьцхали бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
Тов бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
Ардара бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Лайчилла бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
|
ОагӀой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
- Военные трибуны с консульской властью Гней Корнелий Косс, Луций Валерий Потит, Квинт Фабий Вибулан (2-й раз) и Публий Постумий Альб Регилленсис (по Т.Ливию Марк П. Р.). Плебейский трибун Марк Секстий. Квестор Публий Сестий[1].
- Победа над эквами, взятие Болы. Трибун П.Постумий убит
солдатами.
- Спарта оказала помощь Сиракузам, послав отряд Гилиппа. Поражения афинян. На стороне Афин выступили этруски.
- 414/413 — Афинский архонт-эпоним Тисандр. Эфор-эпоним Спарты Эперат.
- «Птицы» Аристофана.
- Алкивиад радушно принят Агисом и даёт ему ряд ценных советов. Алкивиад участвует в спартанской экспедиции на Хиос, где он организовал мятеж ионийцев против Афин.