Донецка Халкъа Республика

Рувики материал
Россе Федерацен субъект
Донецка Халкъа Республика
Самый большой храм Донецка. - panoramio.jpg
Флаг[d] Герб[d]
Флаг[d] Герб[d]
48°07′54″ с. ш. 37°45′00″ в. д.GЯO
Паччахьалкхе  Россе Федераци
Админ. юкъ Донецк
Мехкда Пушилин Денис Владимирович
Доалчен тхьамада Солнцев Евгений Александрович
Тархьари географии
Хьаяь таьрахь 2022-ча шера тов бетта 30-гӀа ди
Лакхал 336
Сахьата оаса MSK (UTC+3)
Бахархой
Официальни мотт эрсий
Дагарга идентификатораш
РФ субъекта код 93
Телефоний код 856
ГӀулакх (хьал) тӀадисар
← Донецка Халкъа Республика (паччахьалкхе)

Официальни мазаоагӀув​ (эрс.)
Донецка Халкъа Республика карта тӀа
РУВИКИ.Медиа логотип РУВИКИ.Медиа чура файлаш

Доне́цка Ха́лкъа Респу́блика (эрс: Донецкая Народная Республика) — Россе Федерацен субъект. Хьахиннай 2022-ча шера тов бетта 30-ча дийнахьа Эрсеченна юкъея́рах барт барца[1].

Донецка Халкъа Республика хьалхарча метте латт пхьен кепе йола баха моттигаш дукха хиларах, шоллагӀча метте я Московски область, кхоалагӀча метте я Луганска Халкъа Республика, хӀаьта Донецка Халкъа Республика шоллагӀча метте я пхьеш дукха хиларах.

2014-ча шера Украине паччахьалкхен Ӏаьдал хийцачул тӀехьагӀа зӀилбухерча-малхбоалерча областашкара дукхагӀа эрсий мотт бувцаш болча бахархоша керда Ӏаьдал тӀаэца тигадац. Донецке дуккхача наха духьале йолаяьй, халкъа бӀу вӀашагӀбеллаб. Духьалбараштеи Украинай эскараи юкъе бронетехниках а авиацех а пайда эцаш доккха латар хиннад.

Донецке аргӀанара митинг яьчул тӀехьагӀа дуухьалбаьннараша Донецка областа совета гӀишло дӀалаьцай, саькура бетта 7-ча дийнахьа вӀашагӀъеллай Халкъа совет, Донецка Халкъа Республикан суверинетет кхайкаеш йола декларации паччахьалкхе ший лоӀамах хилар кхайкадеш йола акти тӀаэцаш[2].

Маьтсела бетта 11-ча дийнахьа Донецкеи Луганскеи областашка дӀайихьай республика хьалах йола референдумаш, цига ший лоӀамах харжарах кхаж тессаб 89,7 % хоржархоша, 96,2 % хоржархоша республика хержай. Маьтсела бетта 12-ча дийнахьа кхайкаяьй Халкъа республикай паччахьалкхен суверинетет, маьтсела бетта 14-ча дийнахьа тӀаийцай ДНР конституци, маьтсела бетта 18-ча дийнахьа Луганска Халкъа Республикан конституци. Украинай Ӏаьдал а, дукхагӀа дола дунен мехкаш а цу соцамашта раьза хиннадац[3].

Донецка Халкъа Республикан хьалхара мехкада ва Денис Пушилин, из хержав 2023-ча шера тов бетта 23-ча дийнахьа Республикан Халкъа совета баьча чӀоагӀама тӀагӀолла. Мехкадаь даржалла харжалехь мехкадаь декхараш кхоачаш деш хиннав из[4].

Физико-географически хьал

[тоаде | тоаде чура]
Р-280 «Новороссия» Ростава областе ДНР-ца доазув къастача, 2023-ча шера маьцхали бетта.

Донецка Халкъа Республикан гӀай да малхбузегахьеи, гӀинбухен-малхбузегахеи Днепропетровскии Харьковскии Украинай областашца, гӀинбухен-малхбоалегахьа — Луганска Халкъа Республикаца, зӀилбухен-малхбоалегахьа — Ростова областаца, зӀилбухегахьа улл Азов-форд, зӀилбухен-малхбузегахьа гӀай да Запорожски областаца.

Мехко дӀалаьцар я атагӀенаша доакъошца къоастаяь йола гувнех йиза шаьра аре. Форда тӀара лакхал — 140 м. Пайдане оахкалаш: кӀув, кӀир йоаха кхера, топпар, Ӏоакъинга гӀум, жагӀа.

Хаоттам гӀаьххьа континентальни ба. Ӏа кӀаьдеи лоацем хул, хӀаьта ахка дӀайхеи дӀаьхеи хул. Наджгоанцхой бетта юкъера йӀовхал −4 °C, кӀимарса бетта +21 °C. Геттара йола шелал −36 °C, геттара йола йӀовхал +42 °C. Шера хул йоачонаш 380—550 мм.

Административно-доазон декъададар

[тоаде | тоаде чура]

2023-ча шера бекарга бетта 6-ча дийнахьа яьккхача бокъонах ДНР юкъе я 30 административно-доазон боарам, царна юкъе шийтта пхье я шоай доалахьа зӀамагӀйола нах баха моттигаш йолаш, иштта 18 шахьар я. Баха моттига урхал оттадеш, вӀашагӀдехкад 30 муниципальни вӀашагӀтохараш, 12 пхьен округ, 18 муниципальни округ[5][6].

Административно-территориальные единицы
(муниципальные образования) ДНР
Административно-
территориальная
единица (муниципальное
образование)
Административный
центр
1e-06Города республиканского
значения
(городские округа)
1Горловкаг. Горловка
2Дебальцевог. Дебальцево
3Докучаевскг. Докучаевск
4Донецкг. Донецк
5Енакиевог. Енакиево
6Иловайскг. Иловайск
7Краматорскг. Краматорск
8Макеевкаг. Макеевка
9Мариупольг. Мариуполь
10Снежноег. Снежное
11Торезг. Торез
12Харцызскг. Харцызск
12.000002Районы
(муниципальные округа)
13Александровскийпгт Александровка
14Амвросиевскийг. Амвросиевка
15Артёмовскийг. Артёмовск
16Великоновосёлковскийпгт Великая Новосёлка
17Волновахскийг. Волноваха
18Володарскийпгт Володарское
19Добропольскийг. Доброполье
20Константиновскийг. Константиновка
21Красноармейскийг. Красноармейск
22Краснолиманскийг. Красный Лиман
23Кураховскийг. Курахово
24Мангушскийпгт Мангуш
25Новоазовскийг. Новоазовск
26Славянскийг. Славянск
27Старобешевскийпгт Старобешево
28Тельмановскийпгт Тельманово
29Шахтёрскийг. Шахтёрск
30Ясиноватскийг. Ясиноватая

Паччахьалкхен оттам

[тоаде | тоаде чура]

Республикан керттера бокъо я Халкъа Совето 2022-ча шера оагӀой бетта 30-ча дийнахьа тӀаийца йола Конституци.

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]