Пхьиленаькъан Абазбика Амир

Пхьиленаькъан Абазбика Амир
Ваь таьрахь	2 тов 1938(1938-09-02) (86 шу)
Ваь моттиг	Пхьилекъонгий-Юрт, Шолжа Шахьар, Нохч-ГӀалгӀай АССР, ССРС
БӀорахол	СССР →  Россе Федераци
Леладу гӀулакх	йоазонхо, оазархо, прозаик
Жанр	байташ
Кхолламий мотт	гӀалгӀай, эрсий
Дебют	1950 шш., «Сердало», «Бутт» яха байт

Пхьиленаькъан Ӏаба́збика Амир (эрс: Плиев Амир Абазбекович) — гӀалгӀай оазархои, прозаики, хьехархои, хоамбаржабархои ва. Эрсечен йоазонхой юкъарлон доакъашхо хиннав.

Вахара юхьиг

Пхьиленаькъан Ӏабазбика Амир ваьв 1938-ча шера аьтинга бетта 5-ча дийнахьа Наьсарен шахьара чуйоагӀаш йолча Пхьилекъонгий-Юрта. Да кхелхав кӀаьнка пхи шу даьннача хана. Ялх шу даьнна хиннав Амир гӀалгӀай къам СибареӀодугача хана. Кустаная областе Федеровски шахьаре чуйоагӀаш йолча юрта Ӏеш хиннаб цар дезал. Сибаре кхелхар цун нанеи, йишеи. Диъ шу даьннача йишийца Лейлайца виссав из. Да-нана доацаш диссача берашта гӀо даьд Алмате вахаш хиннача даь-вошас.

Дешар

Гаргарча наьха новкъосталца Амира 1957-ча шера юкъера ишкол яьккхай. 1957-ча шера из ший мехка цӀавенав. Нах баха Ӏохайшачул тӀехьагӀа, Амира шоай юртарча ишколе хьехархо волаш болх баьб. Цу шера Нохч-ГӀалгӀай Паччахьалкхен хьехархой институте заочно отделени деша эттав из.

Кхоллам

Ший байташ ГӀазакхстанехьа волаш язъе волавеннав ишколе дешаш волча хана. Хьалхарчарех хиннай ший даь-наьнах цо язъяь хиннайола байт, из хьехархоша лакхача дарже а лаьрхӀа стенгазета тӀа теха хиннай. Хьалхара «Бутт» яха байт кепатеха араяьннай 1958-ча шера «Сердало» газета тӀа. Цул совгӀа цун байташ арайийнай каст-каста «Лоаман Ӏуйре» яхача журнала тӀа.

байтий гулламаш

• «Тешам» (1969 ш.);
• «Даьй ловца» (1971 ш.);
• «ЦхьоагӀо» (1973 ш.);
• «Вахара илли» (1983 ш.);
• «Вахар – са безам» (1986 ш.);
• «Сатемза уйлаш» (1990 ш.);
• «Моя республика цветет» (2001 ш.);
• «Вахарах йола уйлаш» (2007 ш.).

Белгалдаккхар

ТӀатовжамаш

• Мадина Оздоева. Ва́хар де́заденнар (эрс.) = Влюбленный в жизнь // «Сердало» : газет. — 2020. — 2 сентября.
• Мадина Оздоева. Оазархочун дагалоацамах. ГӀалгӀайче Ӏадика ийцар оазархочунга Пхьиленаькъан Амирага (эрс.) = Памяти поэта. В Ингушетии простились с поэтом Амиром Плиевым // «Сердало» : газет. — 2023. — 26 сентября.