Уцига Малсаг

Рувики материал
Далганаькъан Уцига Малсаг
Уцига Малсаг.jpg
Ваь таьрахь 1825(1825)
Ваь моттиг Буро, ГӀалгӀайче
Кхелха таьрахь 1857(1857)
Подданство  Россе импери

Далгана́ькъан Уцига Ма́лсаг (эрс: Уциг Малсаг, иштта Долгиев Малсаг Уцигович) — Эрсий паччахьа Лейб-Гварде штабc-ротмистр, Паччахьалкхен конвоя Ӏаьржача форда дивизиона бӀухо ва. Александр II гарга хиннача на́ха́ юкъе хиннав. Уцига Малсаг ТӀумхой тайпах лоархӀача Далганаькъан хиннав. Уцига Малсаг багабувцама чу гӀалгӀай турпал мо вувц, цунна хетадаь дукха оаламаш да[1].

Вер багахбувцама чу

[тоаде | тоаде чура]

Есара са эхьах Шахьгире-Эйла тӀара ноаной белачул, моастагӀчунца къизача довте со валарах наьсарера ноаной белхар тол сона

Уцига Малсага аьннад яха дешаш[1]

Уцига Малсаг вийнав Шамала мурдех хиннача ГихтӀарча СаӀдала 1857-ча шера[1]. Уж тӀанийсабеннаб шоашта яьча кӀийленна, цига Паччахьа Ӏаьдала духьала баьннача Шамала нахаца латаш, Уцига Малсаги, цунца хинна кхы а кхо саги кхалхав. Уж хиннаб Малсаганаькъан Баьтара ГӀайтеи, Хьоашаланаькъан ЧӀонсочун Янарсеи, Далганаькъан Идига Халмарзеи. Къаьй гӀулакх кхоачашдеш, Шамалца дагабовла, къамаьл де болхаш хиннаб уж, карабахка беза аьнначул тӀехьагӀа, духьале йича, боабаьб уж[1].

Къаманна доккха таьзет хиннад из валар. Дувцачох, Шамал а тӀехьа, вийна Малсаг бӀаргавайначул тӀехьагӀа, сов цун хозача куцах цецваьнна хиннав, иштта из бӀаргавайна, Шамала бехк баьккхаб Батыганаькъан СаӀадалах бехк баьккхаб: «Мишта мега́д хьона укх тайпара волча сага́ тӀакховда?»[2] — тӀаккха ший се́камах лохаваьккха хиннав[1].

Дакъий шоай мехка цӀаденад. Малсаганаькъан Гойтеи, Хьоашаланаькъан Янарси Яндаре дӀабехкаб, хӀаьта Халмарза Долакха-Юрта дӀавеллав. Уцига Малсаг дӀавеллав бусулба Ӏадатах Буро тӀа кирпишкаш хьаеча завода юххе доахкача кашамашка[1].

Уцига Малсагах бола дагалоаттам

[тоаде | тоаде чура]
  • Цох дукха дувцараш, иллеш яздаьд. Масала, гӀалгӀай илли да «Наьсарера Малсаги Шамала наиб Батага СаӀадали».
  • Йоккхача АтагӀени ГӀойтӀени юкъе «Наьсархой Кура Малсаг вийна моттиг» (нохч. Несархойн Кура Малсаг вийна меттиг) яхаш цӀи а йолаш моттиг я.
  • 2015-ча аьтинга бетта 18-ча дийнахьа Магаса № 27 микрорайонах Далганаькъан Уцига Малсага цӀи тиллай[3].

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
  1. 1 2 3 4 5 6 Аушев, 1995.
  2. Город Буро — Обстоятельства гибели Уциг Малсага. Хоам хьаийца таьрахь: 18.08.2010. Архиваци яьй 30.08.2017.
  3. Решение Городского Совета муниципального образования Городской округ Город Магас № 67/6-2 от 18.06.2015 года

Литература

[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]