Хучбаранаькъан Ахьмад
| Хучбаранаькъан Ахьмад | |
|---|---|
 | |
| Ваь таьрахь | 1904 |
| Ваь моттиг | ГӀул, Шолжа отдел, Тийрка область, Россе импери |
| Кхелха таьрахь | 1955 |
| Кхелха моттиг | Тиблис, Гуржий ССР, СССР |
| Леладу гӀулакх | эбарг |
Хучбаранаькъан Ахьмад (Ахмед Хучбаров) — гӀалгӀай эбарг, «халкъа чӀирхо», гӀалгӀай къаман турпал. ГӀулой тайпан викал.
Биографи
Ахьмад 1904 шера ваьв лоаман ГӀалгӀайче ГӀул яхача кхаьлле. Тайпах ГӀулой ва. Дийша хиннав[1]. 1929 шера Ахьмад Ангушта вахача хана Ӏаьдало кулак а ваь вохаваьв из. ТӀехьагӀа эбарга наькъ тӀа ваьннав Ахьмад[2].
Хучбаранаькъан Ахьмада а кхыболча эбаргаша шоай тактикеи стратегии йолаш тӀом беш духьал лаьттаб советий Ӏаьдала́. Ахьмад эбаргий тхьамада хиннав. Цо а цун тӀемлоша а тӀема операцешка ГӀалгӀай Мехкара Ӏалама моттигех говза пайда эцаш хиннаб шоай стратеге декхараш кхоачашдеш[3].
Ахьмада ординго шоашта юкъе чӀоагӀа низам а аргӀа а лоаттаяьй, из бахьан долаш толамца массайта шерашка леладаьд цар шоай гӀулакх. Герз, даар, барзкъа чууллаш моттигаш хиннай цар лелаеш лоам ГӀалгӀай мехкеи, Пхий мехкеи, Нохчий мехкеи. Лакха лоадам болаш хиннад маьршача на́ха деш дола гӀо а[4].
Цахаддаш герз а напагӀа лоаттадар Ӏалашдеш хиннад меттигерча чурча гӀулакхий отделашцеи, колхозашцеи, кооперативашцеи, къаьстта болча нахацеи болх а гӀулакх леладарца[5].
Ахьмада гӀаттамхой тоабо советий законагӀа доацаш хьинаре шоай гӀулакх леладаьд ГӀалгӀайи, Нохчийи, ХӀирийи, Селийи мехкашка, иштта Гуржий мехка кхаь шахьаре (Душетени, Казбегени, Ахметани)[6].
Хьажа иштта
Белгалдаккхар
- ↑ Ашаханов, Нуцалханов, 2021, оа. 173.
- ↑ Кавказские орлы. — М., 1993. — С. 51.
- ↑ Яковлев А.Н. Омут памяти. С. 100-101.
- ↑ История политических репрессий и сопротивления несвободе в СССР. – М.: Мосгорархив, 2002..
- ↑ Яндиева, 2004.
- ↑ «Сурхохинское дело» – одно из показательных для Ингушетии 30-х годов. Так назывался процесс 1935 года, проходивший в Назрановском суде. Судили «контрреволюционную группу» из 17 инг.
Литература
- Ашаханов Т., Нуцалханов Р. Великие имена Кавказа. — Махачкала, 2021. — 239 с.
- Хамчиев С. А. Возвращение к истокам: История Ингушетии в лицах и фактах. — Саратов: «Детская книга», 2000. — 573 с.
- Муса Гешаев. Знаменитые ингуши. — Турин: STIG, 2006. — Т. 2. — 620 с. — 2000 экз.
- Яндиева М. Ингушское сопротивление: Ахмед Хучбаров в контексте времени. — М., 2004. — 40 с. — 500 экз.
ТӀатовжамаш
- Декрет Ахмеда Хучбарова
- Портал «Абрек». Ахмед Хочбаров. abrek.org (2.01.2017). Хоам хьаийца таьрахь: 21.09.2022.
- Информация о Ахмеде Хучбарове на сайте «checheninfo.ru»
- Фотографии Ахмеда Хучбарова на сайте «Памяти жертв депортации»
- Ахмед Хучбаров, гордость села Галашки на «Galgay.com»