Эзмера Ӏимар
Эзмера Ӏи́мар (эрс: могильник Эзми) — гӀалгӀай лоам Эзми яхача кхаьле доахка маьлхара кашамаш да.
Лакхерча Эзмера Ӏимараш
МоцагӀа хӀанзара кхала уллача метте ши кхала хиннай Лакхера Эзмии Лохера Эзмии. Уж Ӏояхкараш ЖӀайрахера гӀалгӀай хиннаб 1643-ча шера. Ӏимараш, цу юрташка кхалашка къоастаду, лакхерча Эзмереи лохерча Эзмереи аьле. Лакхерча Эзме гӀалан кепе хьалдетта, шин гӀатах латташ, нийсса биъ са бола кӀийле йолаш, кхо маьлхара каша да. Археологически тохкаш, цхьалхадаханза да уж кашамаш, цхьабакъда моцагӀа наха леладаь дувхараш, пхьегӀаш, герз, кхыйола хӀамаш гучайийна хиннай цу моттиге, уж дӀаязъяьраш ба Семенов Л. П., Крупнов Е. И.. Цу хӀамаш тӀагӀолла цар баьча тохкамах, Ӏимараш даьлга лоархӀа XVI—XVII бӀаьшерашка, заман шоллагӀча даькъ чухь[1][2].
Лохерча Эзмера Ӏимараш
Лохерча Эзме хаьрца ши малхара каша да. Хьалхара каша биъ са болаш да, шишша тайп-тайпара оагӀонаш йолаш (1,30×2,85 м). Тхов шин лагӀах латт. Ше каша шозза вӀаштӀардаь да. ШоллагӀча гӀата тӀа хьалтӀадода лагӀа дисадац. КӀаларча гӀата́и лохерча гӀата́и юкъе дахчан уй да. Пена сомал — 0,55 м я. Пенаш тӀера хьаьха да. ШоллагӀа дола каша гӀала санна хьалдетта да, биъ са болаш, шин гӀатах латташ. Цар ха лоархӀ XVII—XVIII бӀаьшераш[1][2].
ГӀалгӀай Сибаре Ӏобигачул тӀехьагӀа юртара вӀовнаши дукхагӀа мел йола гӀалаши йохаяьй[1]. Цудухьа да Ӏимараш, кхыйола кхерах яь гӀишлош санна, хаьрца а, харцаш латташ а[1][2].
Белгалдаккхар
- ↑ 1 2 3 4 Агиров, 2021, оа. 47.
- ↑ 1 2 3 Чахкиев, 2003, оа. 103.
Литература
- Агиров Т. А. Горная Ингушетия. — Москва: Перо, 2021. — 416 с. — ISBN 978-5-00189-087-4.
- Дахкильгов Ш. Э. Слово о родном крае: записки краеведа. — Грозный: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1989. — 149 с.
- Д.Ю. Чахкиев. Древности горной Ингушетии. — Назрань, 2003. — 103 с.