Гойганаькъан Сипсой Ӏадал-Хьамид

Гойганаькъан Сипсой Ӏадал-Хьамид
Гойганаькъан Сипсой Ӏадал-Хьамид
	Гойганаькъан Сипсой Ӏадал-Хьамид
Ваь таьрахь	5 лайчилла 1896
Ваь моттиг	Дошалкъий-Юрта административни округ, Тийрка область, Россе импери;
Венна таьрахь	1948
БӀорахол (подданство)	Россе импери; СССР;
Леладу гӀулакх	йоазонхо, прозаик, публицист, оазархо, таржамхо
Кхолламаш даь шераш	1918—1948
Жанр	публицистика
Кхолламий мотт	гӀалгӀай

Гойганаькъан Сипсой Ӏадал-Хьамид (эрс: Гойгов Абдул-Гамид Сипсоевич) — гӀалгӀай йоазонхо.

Биографи

Ӏадал-Хьамид ваьв 1896-ча шера лайчилла бетта 5-ча дийнахьа Дошлакъий-Юртарча хьаьналча дезале. 1905-ча шера из деша вахав Наьсарерча цу хана цаI мара ца хиннача, кхаь классах латтача ишколе. 1910-ча шера из деша эттав Новочеркасске Донской юкъерча юртбоахама училище, цхьабакъда 1912-ча шера из кхоалагӀча классе кхаьчача хана дешара дӀаваьккхав ахча дӀачуцадалар бахьан долаш.

1914-ча шера Ростове-на-Дону Варшавски университета ший лоӀамах вола ладувгӀархо хиннав цох, цига а дешар чакхдаккха аьттув баьннабац, дешарче дӀаяккхар бахьан долаш. Ший лоӀамах ладувгӀархо волаш цо дӀахо дийшар Москверча Шанявского цӀерагӀа йолча сарахьарча къаман университете.

1917-ча шера саькура бетта революци яьнначул тӀехьагӀа из цӀавенав ГӀалгӀай Мехка. 1918-ча шера бӀаьсти Эржакинеза тӀадиллача декхарах из дакъа лоацаш хиннав гӀалгӀай юрташка революционераш сомабоахаш, иштта из дакъа лоацаш хиннав ХӀирийи ГӀаьбартой-Балкхаройи кӀайча эскархошца.

1918-ча шера ардара бетта Эржакинез хьалхаваккхарца цох РКП (б) доакъашхо хиннав, цхьа бутт баьнначул тӀехьагӀа из хержав Къулбаседа Кавказерча лоамарча РКП организаце бюро доакъашхочулла, цул совгӀа хьожаваьв Буро тӀарча «Горская беднота» яхача газета редакторалла.

1919-ча шера саькура бетта, Советий Ӏаьдал Тийрка областе ийшачул тӀехьагӀа шийцарча нахаца, Буро йита, из лоам дӀавахав. Цо цхьа ха яьккхай контрреволюцена духьала низ вӀашагӀтохаш. 1919-ча шера кӀимарса бетта цох доакъашхо хиннав подпольни Тийрка областа комитета президиума. Къулбаседа Кавказе Советий Ӏаьдал эттачул тӀехьагӀа цо болх баьб тайп-тайпарча юртбоахама организацешка.

1921-ча шера Гойганаькъан Ӏадал-Хьамид Баку хиннача Малхбоалерча къамай съезде викал хиннав, цул тӀехьагӀа кхыча викалашца из ваха хиннав В. И. Ленин волча.

Литературацара болх

1918-ча шера «Народная власть», «Революционный горец» яхача газеташ тӀа араяьннай цун хьалхара очеркаши лустамаши. 1925-1937 шерашка цо кхеллай ший керттера произведенеш: гӀалгӀай советий ханара литература отташ лард хинна дувцараш «Джан-Гирей», «Серго», «Пробуждение». 1926—1930 шерашка Ӏадал-Хьамид ГӀалгӀай литературни юкъарлон тхьамада хиннав.

Литература

А. У. Мальсагов, Х. В. Туркаев. «Писатели советской Чечено-Ингушетии». 1969 год.
Пономарёва И. З., Севостьянов М. П. Памяти вечной достойны. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1987. — 120 с. — 15 000 экз.
Муса Гешаев. Знаменитые ингуши. — Турин: STIG, 2003. — Т. 1. — С. 169—171. — 620 с. — 2000 экз.

ТӀатовжамаш