Къодри бийса

Рувики материал
Къодри бийса
Ӏар. لَيْلَةِ الْقَدْرِ
Сай ба хьунагӀа сахулача хана.jpeg
Тайпа Бусалба дин чухьа еза лоархӀа бийса
МаӀан гешт дар дехар
Дезду Бусалба наха
Ӏадат Маьждигашка жамаӀат ламаз дар, КъорӀа дешар
Дувзаденна да Мархий беттаца
РУВИКИ.Медиа логотип РУВИКИ.Медиа чура файлаш

Къодри бийса[1], е Лайлатулкъодри бийса[2] (я) (Ӏар. لَيْلَةُ الْقَدْر‎, эрс: Ночь предопределе́ния[3], Ночь решения[4], Ночь Могущества[5]) — бусалба дин чухьа — Джабаль ан-Нур лоаман Хира́ъ яхача хьагӀара чу Мухьаммад Пайхамара́ (ﷺ) КъорӀа доссадаь йола Мархий бетта юкъе йоагӀаш йола еза бийса я[6].

Цу бийсан Мухьаммад Пайхамар волча (Даьлера салот-салам хилда цунна) АллахӀа Жабраил малайк дайтад аль-Ӏалякъ сурата хьалхара пхи аят дахьаш[7]. Къодри (Аль-Къадр) бийса лоархӀ мархий бетта юкъ екъаенначул тӀехьагӀа хьахуллача тӀехьарча итт деноех цхьан бийсан. Мархий бетта тӀехьарча итт ден чухьара цхьа бийса я из, ший къаьстта белгалонаш йолаш (21, 23, 25, 27 е 29 бийса)[8][9][10].

Махача-Кхаьлерча маьждигера ИIтикаф (2014 шу)

Къодри бийсан бусалба наха къиношта гештдар дех, КъорӀа деш. Цу езача бийсан деза лаьрхӀа да ИӀтикаф дар — маьждиге Далла Ӏибадат дара нигатаца сацар.

КъорӀан тӀа

[тоаде | тоаде чура]

КъорӀан тӀа хьоахадаьдац Къодри бийса белггала малагӀча дийнахьа йолалу[11][12]. КъорӀан тафсир дечарна хетачох Къодри бийсанна хетадаь да аль-Къодр яха сурат[3][13].

Боккъал, Оаха доссадаьд из Къодри бийсана. Сенах хайнад хьона из фу къодри бийса я? Къодри бийса дикагӀа я эзар беттал. Цу бийсан малайкаш а Жабраил малайк Ӏодосс шоай Даьла амарца мел дегӀа дола хӀама бахьан долаш. Маьрша я из са хьатассалца.КъорӀа, 97-гӀа сурат[14]

Бусалба на́ха́ из бийса тара яц цхьаккха а бийсах[13]. Цу бийсан яь йола дика Ӏамал езагӀа я эзар бетта еш йолча Ӏамалал, из бийса юкъе йоацаш. 83 шера́ яьча Ӏамала нийсса хул из[6]. Дуккхача бусалба наха иӀтикаф ду маьждигашка: мархий бетта тӀеххьарча 10 ден бийсаш маьждигашка йоах ламаз дареи КъорӀа дешареи Даьла хьехавареи духьа[3].

Хьадисашка

[тоаде | тоаде чура]

Ӏаишата, АллахӀ раьза хилва цунна, дийцад:
«[Мархий бетта тӀеххьара] итт [бийса] йолаелча, АллахӀа Элча, ﷺ, хулар бийсаш дийнъеш, ший цӀен тӀара нах [ Ӏибадата́ ] гӀеттабеш, изáр чӀоагӀдеш (ший йистех хийравоалаш)»[Д. 1].
«АллахӀа Элчано, ﷺ, Мархий бетта тӀеххьара итт ди-бийса маьждиге доаккхар. Цо, ﷺ, оалар: „Къодри бийса Мархий бетта тӀеххьарча итт бийсан лéхалаш“»[Д. 2].
АллахӀа Элчано, ﷺ, аьннад: «Мархий бетта тӀеххьарча итт бийсах цхьалхарча бийсан лехалаш Къодри бийса»[Д. 3].
«АллахӀа Элча, ﷺ, Мархий бетта [Ӏибадатагахь] къахьегаш хулар кхыча бетташка ца хьийгача мо, цун тӀеххьарча итт бийсан къахьегаш хулар кхыча бийсашка ца хьийгача мо»[Д. 4].
• Ӏаишата, АллахӀ раьза хилва цунна, АллахӀа Элчанга, ﷺ, хаьтта хиннад: «ХӀай, АллахӀа Элча, аз Къодри бийса лаьцача фу ала деза аз цунгахьа?» Цо, ﷺ, аьлар: «Ӏа ала: اَللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي

«АллоахӀумма uннaкa Ӏафуввун тухьиббу-ль-Ӏафва фаӀфу Ӏаннú».


«Ва, АллахӀ, боккъал Хьо Гешт деш ва, Гешт дар дезаш ва, гешт де Ӏа сона»[Д. 5].

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
Доашхамаш
  1. Аль-Бухари, Муслим.
  2. Аль-Бухари, Муслим.
  3. Аль-Бухари. «Цхьалхар» — «нечётный».
  4. Муслим.
  5. ат-Тирмизи[15].
Бовхамаш
  1. КъорӀан гӀалгӀай тафсир, 2023, оа. 795, 930.
  2. КъорӀан гӀалгӀай тафсир, 2023, оа. 710.
  3. 1 2 3 A. Beverley, James. Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations [2 volumes: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations] (ингл.) / Melton, J. Gordon. — ABC-CLIO, 2011. — ISBN 9781598842067.
  4. Halim, Fachrizal A. Legal Authority in Premodern Islam: Yahya B Sharaf Al-Nawawi in the Shafi'i School of Law (ингл.). — Routledge, 2014. — P. 15. — ISBN 9781317749189.
  5. Daneshgar, Majid; Saleh, Walid. Islamic Studies Today: Essays in Honor of Andrew Rippin (ингл.). — BRILL, 2016. — ISBN 9789004337121.
  6. 1 2 Halim, Fachrizal A. Legal Authority in Premodern Islam: Yahya B Sharaf Al-Nawawi in the Shafi'i School of Law (ингл.). — Routledge, 2014. — ISBN 9781317749189.
  7. Roslan Abdul-Rahim. Demythologizing the Qur’an Rethinking Revelation Through Naskh al-Qur’an (ингл.) // Global Journal Al-Thaqafah (GJAT) : journal. — 2017. — December (vol. 7, no. 2). — P. 62—3. — ISSN 2232-0474.
  8. Night of 27 Ramadan. Хоам хьаийца таьрахь: 6.05.2019. Архиваци яьй 17.10.2017.
  9. Mohammad Younes, Arefi. The importance of Qadr night and the secret behind it's being hidden (Persian) // The message of Woman. Архиве диллад 13 08 2016.
  10. Parsa, Farvardin Laylat al-Qadr from the viewpoint of Sunni Muslims. Andisheh Club. Хоам хьаийца таьрахь: 12.06.2016. Архиваци яьй оригинала тӀара 21.08.2016.
  11. Islam and state in Sumatra: a study of seventeenth-century Aceh. p.128.
  12. Marjo Buitelaar. Fasting and feasting in Morocco: women’s participation in ramzan. p.64
  13. 1 2 Ysuf, Imtiyaz, "Laylat al-Qadr", The Oxford Encyclopedia of the Islamic World, <http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e1058?_hi=0&_pos=4713>  // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (18.04.2018)
  14. КъорӀан гӀалгӀай тафсир, 2023, оа. 795.
  15. 7 вещей, которые нужно совершить в Ночь Предопределения / Islamdag.ru, 22.03.2025.

Литература

[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]