Пхьиленаькъан Хьажбийкара Хьусен

Пхьиленаькъан Хьажбийкара Хьусен
Пхьиленаькъан Хьажбийкара Хьусен
	эрс: Плиев Хусен Хажбикарович
Ваь таьрахь	15 наджгоанцхой 1966 (59 шу)
Ваь моттиг	Пхьилекъонгий-Юрт
БӀорахол	СССР → Россе Федераци
Леладу гӀулакх	йоазонхо, прозаик, хоамбоаржабархо
Премеш	ГӀалгӀай Мехка дукха дика хӀамаш карагӀдийна товшхала болхло
СовгӀаташ

Пхьиле́наькъан Хьа́жбийкара Хьусен (эрс: Плиев Хусен Хажбикарович) — гӀалгӀай йоазонхо, хоамбоаржабархо ва. ГӀалгӀай Мехка дукха дика хӀамаш карагӀдийна товшхала болхло. Эрсечен хоамбоаржабархой юкъарлон доакъашхо.

Дешар

Пхьиленаькъан Хьусен ваьв Пхьилекъонгий-Юрта 1966-ча шера наджгоанцхой бетта 15-ча дийнахьа. 1960-1990-ча шерашка дешарченашка хургбола говзанчашка шоай белхаговзал кӀоарга Ӏомаяйтара духьа арахьа балхаш де кхувлаш хиннаб. Иштта Омске нийсвеннав Хьусен. Училище чакхъяьккхача, болх бе деша а уйла йолаш, цига юхавахав из. Бакъда, деша отта вӀаштӀехьа ца доалаш, Омскдвигательмонтаж яхача предприяте балхаш даьд цо электросварщика гӀонча волаш^[1].

Цхьа шу совгӀа Омске болх баьчул тӀехьагӀа Советий эскаре бӀул де тӀавийхав из Байкалдехьен округа Чита яхача моттиге. Цул тӀехьагӀа Украине (Киеве) вахийтав из монтажни тепчаца болхбергболаш говзал Ӏомае. Цу шин шера дукхача моттигашка кхача аьттув баьннаб цун — Нерчинске, Амазаре, Якутске, Могоче, Иркутске. БӀул даь цӀавеча, гӀишлош йотташ къахьийгад Хьусена^[1].

Кхоллам

Йоазонцара безам цун бера хана денз хиннабале а, цӀенхашта уйла еш, йоазонаш дара гӀулакха тӀавийрза болх бе волавеннав из, гӀишлош йотташ болх бе волавеннача хана^[1].

1987-ча шера «Водоканале» болх беш хиннав из. Йоазонцара болх бе аьттув боалаш хиннаб цун цига. Цкъа хоамбоаржабархо хиннача Пхьиленаькъан Аьдалгире Ахьмада дӀавовзийтав Хьусен йоазонхочоа Пхьиленаькъан Махьмад-СаӀида. Къонача оазархочун кхоллама юкъера дикагӀъяраш хьакъоастаяь, уж нийсача боарам тӀа яьха, уж кепатехийтай Махьмад-СаӀида «Лоаман Ӏуйре» яхача альманаха тӀа, иштта «Маьтлоам» яхача журнала тӀа а. Цох чӀоагӀа кхаъ хинна, бӀубенна йоазонца къахьега волавеннав Хьусен^[1].

Дукхача тайп-тайпарча товшхала учрежденешка болх баьб Хьусена. 1990-ча шера цо къахьийгад Нохч-ГӀалгӀай радио, диктор волаш. Цул тӀехьагӀа ГӀалгӀай телевидене а, «Сердало» газета редакце а. Цо режиссёрал деш, вӀашагӀъелла хиннай «Истоки» яха передача. 2009-ча шера арадаьннад цун «Цец ма ваха со» яха книжка. Цу гуллама юкъе чуяхай «Дада-Хони», «ЙоӀ-наб», «Къега костюмаш» яха повесташи, «Цецбаха а цецбувла а», «Лоацца дувцаргаш», «Бетта кӀаьнк», «Хьехархо, Кхетам, вахаре хӀара денна хулаш дар» яха дувцараши^[1].

2021-2022-ча шерашка Хьусена къахьийгад «ГӀалгӀайче» газета кертерча редактора когаметтаоттар волаш. Эрсечен хоамбоаржабархой юкъарлон а доакъашхо ва Хьусен^[1].

Толамаш

• ГӀалгӀай Мехка дукха дика хӀамаш карагӀдийна товшхала болхло
• «КарагӀдаьннарех» орден

Белгалдаккхар

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Евлоева, Мартазанова, 2011, оа. 524.

Литература

Евлоева А.М., Мартазанова Х. М. ХӀанзара гӀалгӀай литература / Сост. проф. И. А. Дахкильгов. — Нальчик : Республиканский полиграфкомбинат им. Революции 1905 г., 2011. — 423 с.

ТӀатовжамаш

Зангиев М. Дороги, которые мы выбираем (эрс.). газета «Ингушетия». Хоам хьаийца таьрахь: 19.10.2024.

[_372a795823bae0c5-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Евлоева, Мартазанова, 2011, оа. 524.

[1]