Дара-куца тIатоха предложенеш
Дара-ку́ца тӀато́ха предложенеш — кертерча предложене дар мишта хул хьа а хьокхаш, мишта? малагӀча тайпара? яхача хаттарашта жоп лу тӀатоха предложенеш я.
Кертерча предложенешца ювзалу дара-куца предложенеш тайп-тайпарча наькъашца:
1.ТӀатохача предложене сказуеми хулча деепричасте новкъосталца, санна яха дош цунца долаш а доацаш а. Масала: ГӀетта бодача моза тата хозаргдолаш, сатийна яр классе. Хьо хье цига волаш санна, хургда хьа гӀулакх. ДегӀа юкъегӀолла чакхбоалаш, шийла мух бар хьекхаш[1] [2].
2. Хоттарг ма хьалха а долаш мукъаза оаз шола яьннача хандешах е масдарах хьахиннача тӀатохача предложене сказуеме новкъосталца. Масала: Цхьа дош ца тувладолийташ докладчика хьа ма дувцца, дӀаязду стенографисткас. Сайга бригадира ма аллара, ханнахьа кхоачашдир аз декхар.
3. Бесса яха дош шийца долча причастех хиннача тӀатохача предложене сказуеме форма новкъосталца. Масала: Шийна дукха дезача бера нана хьожача бесса, боккхача безамца бӀарахьежар хьехархо кхоалагӀча парта тӀа вагӀача кӀаьнка.
Дара-куца тӀатохача предложенешца лоархӀаш я белгалдара тӀатоха предложени а. Цо хьахьокх башхалонга е боарамга диллача, кертерча предложенеи карарча предложенеи дар цхьана нийслуш, цхьан боараме хилар. Белгалдара тӀатоха предложенеш кертерча предложенех ювзалу дистара кеп йолча хандешах, тайп-тайпара яха дешаш шийца долча лоӀамеча причастех е санна, мо дешаш шийца долча лоӀамзача причастех хьахиннача тӀатохача предложене сказуеме новкъосталца. Масала: Иштта хьо чӀоагӀа кӀаьдваллал, чехка-м даьхкадац вай. Са а я, хьона ийцар санна, школьни форма. Хьа дега деззача тайпара, барзкъа ду швейни фабрике [1] [2].
Хьажа иштта
ТIатоха предложенеш
Хана тIатоха предложени
Хулачун тIатоха предложенеш
Белгалдаккхар
- ↑ 1 2 Оздоев, 2006, оа. 348.
- ↑ 1 2 Гандалоева, 2018, оа. 349.
Литература
- И.А. Оздоев Р.И. Оздоев. ГӀалгӀай метта грамматика. — Назрань : «Сердало», 2006. — 248 с.
- А.З. Гандалоева. ГӀалгӀай мотт. — Назрань : «КЕП», 2018. — 349 с.