Меттига дожар
Меттига дожар (эрс: местный падеж) —Меттига дожар (локатив) гӀалгӀай метта кертера дожарех ца1 да. Из къаьнара дожар да. Меттига дожара латтача цӀердешаша белгалду дер кхоачаш дешвола саг е хӀама, е дер кхоачаш дешйола моттиг. Цо жоп лу мича? сенга? хьанга? яхача хаттарашта. Меттига дожаро белгалйоаккх дер хула моттиг. Цу дожаре латтача цӀердешах предложене юкъе меттига лоаттам хул. М.: Коа дукха адам гулденнадар.
Дожара кеп хьакхоллар
Меттига дожаро йиъ кеп белгалъю. Уж дожарий кепаш хьахиннай меттига дожара кепа дештӀехьенаш тӀатохарца. Дожари дештӀехьеи хьалхарча заман метта юкъе цхьа, меттиг белгалъяра маӀан долаш, лийннад. Мотт дегӀа мел боагӀа, дожара кепаши дештӀехьенаши вӀашагӀкхийттай, дештӀехьенех меттига дожара аффиксаш хьахиннай.
Меттига кепаш
1-ра дӀадерзар хьахул доала дожара лардах -га (ка) яха аффикс тӀатохарца. Хьанга? сенга? мича? яхача хаттарашта жоп лу. Белгалду дер дӀадерза оагӀув, е моттиг, е дер дӀатӀадерза саг. М.: ЙиӀигага йистхилар хьехархо. Цу дожаре латташдола цӀердош предложене чу меттига лоаттам, кхоачам хул, цул совгӀа, дера субъект а белгалъю цар, масала: Берашка белургбац из болх.
2-гӀа дӀадерзар меттига дожара кхолл 1-рча дӀадерзара меттига дожара -хьа яха аффикс тӀатохарца. Цо жоп лу хьангахьа? сенгахьа? яхача хаттарашта. Цу дожара кертера маӀан да: дер дӀадерза оагӀув белгалъяккхар. Меттига лоаттама гӀулакх кхоачашду укх дожаре латтача цӀердешаша.
1-ра хьадалар меттига дожара кхолл 1-рча дӀадерзара форман -ра яха аффикс тӀатохарца. Цо жоп лу: мичара? хьангара? сенгара? яхача хаттарашта Цу дожара форме латтача цӀердешо предложенен юкъе меттига лоаттама гӀулакх леладу. Цун маӀан да — дер хьадоала оагӀув белгалъяр.
2-гӀа хьадалар кхолл 2-гӀа дӀадерзара меттига дожара форман -ра яха аффикс тӀатохарца. Цо жоп лу: мичахьара? хьангахьара? сенгахьара? яхача хаттарашта. Цу дожаре латтача цӀердешаша предложенен юкъе меттига лоаттама гӀулакх кхоачашду, масала: Лоамашкахьара хьабоагӀар дукха нах. Меттига дожаре латта цӀердешаш дӀаоалача хана чаккхенашта тӀехьа лоаца -а да. Из хьахазац, язде дезалга дагалаца деза. Меттига дожаре латта цӀердешаш предложене чу дукхагӀйолча хана кхоачам, меттига лоаттам хул. Масала: Хьехархочо берашка беша гаьнаш йогӀийтар (кхоачам). Боккхий нах коанаӀарга латтар (лоаттам). Цхьа наггахьа меттига дожаре латта цӀердешаш подлежащи хул. Цу тайпара предложенех локативни конструкци йола предложенеш оал. Масала: КӀаьнкага илли дика оаладелар. Берашка оасар дика дулу (Подлежащи).