66 (къовзткъа ялхлагӀа) шу вай замал хьалха пролептически юле ханоргах — кӀирандийнахьа долалуш дола високосни доаца шу да. вай замал хьалха 66-гӀа шу да ер; 1-ча эзаршера вай замал хьалха I-ча бӀаьшера 4-ча иттшера 5-гӀа шу да; 60-гӀча шерий вай замал хьалха 4-гӀа шу да, 178-ча олимпиадай шоллагӀа / кхоалагӀа шу да (кӀимарса бетта денз), −65 шу да айламаӀилман шерий нумерацех. Цул хьалха доагӀаш хиннад 67 шу вай замал хьалха, хӀаьта цунна тӀехьа хиннад 65 шу вай замал хьалха. Ер шу чакхдаьннад 2090 шу хьалха.
Пролептический юлианский ханорг • 66 год до н. э.
|
Наджгоанцхой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
Саькура бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
|
|
|
|
|
|
Тушола бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
Бекарга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
Маьтсела бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
Аьтинга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
КӀимарса бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Маьцхали бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
Тов бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
Ардара бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
Лайчилла бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
ОагӀой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
- Консулы: Луций Волькаций Тулл (плебей) и Маний Эмилий Лепид (патриций[1]); проконсулы: Гай Кальпурний Пизон (в Нарбонской Галлии) и Луций Квинкций (в Македонии[2]); преторы: Гай Аквилий Галл, Гай Антоний Гибрида, Гай Аттий Цельс[3], Гай Оркивий[4], Луций Кассий Лонгин, Марк Туллий Цицерон, Марк Цезоний[5], Публий Вариний и Публий Сульпиций Гальба; пропреторы: Луций Лукцей (на Сардинии[6]) и Тит Ауфидий (в Азии); плебейские эдилы: Гай Виселлий Варрон и Гай Лициний Мурена; народные трибуны: Гай Манилий Крисп, Гай Меммий и Гай Папирий Карбон[7]; квесторы: Гай Сосий, Луций Домиций Агенобарб, Луций Цецилий Руф[8][9], Марк Эмилий Скавр и Публий Плавтий Гипсей; монетный триумвир: Квинт Помпоний Муза[10].
- По предложению Манилия Помпей получает неограниченную власть над восточными провинциями. Лукулл возвращается в Рим. Цезарь — смотритель Аппиевой дороги, издержал на неё много денег. Первый заговор Луция Сергия Катилины при поддержке Цезаря и Марка Лициния Красса.
- Победа Помпея над Митридатом в битве при Дастире. Митридат бежит в Колхиду.
- Сокрушительное поражение понтийской армии при Никополе от Помпея. Образование римских провинций Понт и Вифиния.
- Тигран Младший, сын Тиграна II, бежал в Парфию к царю Фраату III. Фраат вторгся в Армению и осадил Арташат, но неудачно. После ухода Фраата Тигран разбил Тиграна Младшего, который обращатился за помощью к Помпею. Римское войско появилось в Армении. Тигран вынужден идти на соглашение с Помпеем. Софена отдана Тиграну Младшему, зятю Фраата III.
Хунну:
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 11, 6673;
- ↑ Broughton R. The Magistrates of The Roman Republic. — New York, 1952—68. — Vol. III: The Additions and Corrections. — P. 53;
- ↑ Марк Туллий Цицерон. В защиту Клуенция, 36 (100);
- ↑ Wiseman T. The New Men in The Roman Senate. — London: Oxford University Press, 1971. — P. 247. — № 296;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 1, 1921;
- ↑ Brennan T. The Praetorship in The Roman Republic. — New York & Oxford: Oxford University Press, 2000. — Vol. II: 122 to 49 BC. — Pp. 752, 921. — Ref. 404;
- ↑ Broughton R. The Magistrates of The Roman Republic. — N. Y., 1952. — Vol. II — P. 145;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 14, 2464;
- ↑ Münzer F. Caecilius 110 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). — 1897. — Bd. III, 1. — Sp. 1232;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 10, 6584.