67 (къовзткъа ворхӀлагӀа) шу вай замал хьалха пролептически юле ханоргах — шоатта дийнахьа долалуш дола високосни доаца шу да. вай замал хьалха 67-гӀа шу да ер; 1-ча эзаршера вай замал хьалха I-ча бӀаьшера 4-ча иттшера 4-гӀа шу да; 60-гӀча шерий вай замал хьалха 3-гӀа шу да, 178-ча олимпиадай хьалхара / шоллагӀа шу да (кӀимарса бетта денз), −66 шу да айламаӀилман шерий нумерацех. Цул хьалха доагӀаш хиннад 68 шу вай замал хьалха, хӀаьта цунна тӀехьа хиннад 66 шу вай замал хьалха. Ер шу чакхдаьннад 2091 шу хьалха.
Пролептический юлианский ханорг • 67 шу вай замал хьалха
|
Наджгоанцхой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Саькура бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
|
|
|
|
|
|
|
Тушола бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
Бекарга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
Маьтсела бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
Аьтинга бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
КӀимарса бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
Маьцхали бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
Тов бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
Ардара бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Лайчилла бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
|
ОагӀой бутт
Ор |
Шн |
Кх |
Ер |
ПӀ |
Шт |
КӀ
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
- Консулы: Гай Кальпурний Пизон и Маний Ацилий Глабрион (два плебея[1]); проконсул: Квинт Марций Рекс (в Киликии[2]); преторы: Гай Марций Фигул, Децим Юний Силан, Квинт Корнифиций, Квинт Курий[3], Квинт Публиций[4], Луций Квинкций, Луций Лукцей (по делам иноземцев), Марк Юний (в Риме[4]), Публий Рутилий[5], Секстилий[6][7][8][9] и Тит Ауфидий[10][11]; пропреторы: Гней Корнелий Сципион (в Цизальпийской Галлии[12]), Луций Манлий Торкват (в Азии), Луций Сергий Катилина (в Африке) и (Луций) Рубрий (Доссен, в Македонии[13]); плебейские эдилы: Гай Фламиний, Квинт Воконий Назон, Квинт Галлий[14][15][16][17][18][19] и Марк Плеторий Цестиан; плебейские трибуны: Авл Габиний, Гай Корнелий, Гай Манилий Крисп, Гай Папирий Карбон, Гай Фальцидий[20][21][22][23], Квинт Целий (ум. после 66 до н. э[22][23][24][25].), Луций Росций Отон, Луций Требеллий и Публий Сервилий Глобул; монетные триумвиры: Гай Кальпурний Пизон Фруги и Марк Плеторий Цестиан.
- Помпей Великий получает по закону Габиния командование военно-морским флотом Рима и добивается полного разгрома киликийских пиратов.
- Митридат возвращается в Понт и разбивает римские войска.
- Поражение римлян у Зелы в ходе 3-й Митридатовой войны с Понтийским царством.
- Брак Цезаря с Помпеей, дочерью Квинта Помпея и внучкой Суллы.
- Кносс на Крите взят и разрушен римлянами. Присоединение Крита к Риму.
- 67/63 — Царь Иудеи Гиркан II (ум. 30).
- Гиркан разделил власть с братом Аристобулом II, фактически ставшим правителем. Идумей Антипатр поднял мятеж в поддержку Гиркана. Началась гражданская война между Гирканом и Аристобулом.
Хань и Хунну:
- Хунну теряют Чэши, который занимают ханьцы. Ханьское правительство основывает в Чэши военную колонию Гаочан.
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 11, 6673;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 1, 747;
- ↑ Moore L. Ex senatu eiecti sunt: Expulsion from the Senate of the Roman Republic (c. 319—50 BC.). — University College London, 2013. — 398 pp. — Pp. 277—280;
- ↑ 1 2 Brennan T. The Praetorship in The Roman Republic. — New York & Oxford: Oxford University Press, 2000. — Vol. II: 122 to 49 BC. — Pp. 752, 449. — Refs. 402, 403;
- ↑ Brennan T. The Praetorship in The Roman Republic. — N. Y. & Oxford: Oxford University Press, 2000. — Vol. II: 122 to 49 BC. — P. 749. — Ref. 313;
- ↑ Плутарх. Сравнительные жизнеописания. Помпей, 24;
- ↑ Аппиан Александрийский. Римская история. Митридатовы войны, 93;
- ↑ Münzer F. Sextilius 3 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). — 1942. — Bd. II A, 2. — Sp. 2034;
- ↑ Brennan T. The Praetorship in The Roman Republic. — N. Y. & Oxford: Oxford University Press, 2000. — Vol. II: 122 to 49 BC. — P. 752. — Ref. 400;
- ↑ Марк Туллий Цицерон. К Аттику, X [I, 1], (1);
- ↑ Broughton R. The Magistrates of The Roman Republic. — N. Y., 1952. — Vol. II — P. 143;
- ↑ Brennan T. The Praetorship in The Roman Republic. — N. Y. & Oxford: Oxford University Press, 2000. — Vol. II: 122 to 49 BC. — P. 749. — Ref. 319;
- ↑ Плутарх. Сравнительные жизнеописания. Катон Младший, 9;
- ↑ Марк Туллий Цицерон. Брут, или О знаменитых ораторах, 80 (277—278);
- ↑ Квинт Туллий Цицерон. Краткое наставление по соисканию, 5 (19);
- ↑ Квинт Асконий Педиан. К речи в защиту Корнелия, Стр. 88 (изд-во A. C. Clark);
- ↑ Валерий Максим. Достопамятные деяния и изречения, VIII, 10 (3);
- ↑ Марк Фабий Квинтилиан. Наставления оратору, XI, 3 (155);
- ↑ Von der Mühll F. Gallius 6 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). — 1942. — Bd. VII, 1. — Sp. 672;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 9, 4719;
- ↑ Wiseman T. The New Men in The Roman Senate. — London: Oxford University Press, 1971. — P. 230. — № 170;
- ↑ 1 2 Томмен, Лукас. Das Volkstribunat der späten römischen Republik. — Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 1989. — 287 kol. — Kol. 145, 263. — ISBN 3-515-05187-2;
- ↑ 1 2 Syme R. Ten Tribunes // Wayback Machine архиве дӀадилла шоллар (18.07.2020) // Studia Historica. — 2015. — № XIV — Рр. 181—193;
- ↑ Corpus Inscriptionum Latinarum 1, 1441, Corpus Inscriptionum Latinarum 14, 2626;
- ↑ Деграсси, Аттилио. Inscriptiones latinae liberae rei publicae (ILLRP). — Torino, 1963. — 550 ps. — P. 125. — № 688;
- ↑ Klebs E. Atidius 2 // RE. — 1896. — Bd. II, 2. — Sp. 2074;
- ↑ Broughton R. The Magistrates of The Roman Republic. — New York, 1952. — Vol. II Appendix III: The Supplementary List of Senators. — P. 488;
- ↑ Аппиан Александрийский. Римская история. Митридатовы войны, 90.