Каьзи

Юрт
Каьзи
42°48′47″ с. ш. 44°50′59″ в. д.
Паччахьалкхе	Россе Федераци
Федерацен субъект	ГӀалгӀай мохк
Муниципальни шахьар	ЖӀайраха
Община	Хьули
Йиллай	16 бӀаьшаре
Лакхал	2000 м
Сахьата оаса	UTC+3:00
Охлой
Охлой	0 саг (2010)
Къамаш	гӀалгӀай
Динаш	сунний бусалба
Паччахьалкхен мотт	гӀалгӀай, эрсий
Дагарга идентификатораш
Пошта индекс	386433
Код ОКАТО	26205
Код ОКТМО	26620450126
kyazi.ru
Каьзи Москва Каьзи 0 Каьзи
РУВИКИ.Медиа чура файлаш

Каьзи (я) (эрс: Кязи) — ГӀалгӀайчен ЖӀайраха шахьаре улла эйла. Каьзера Коазой хьабаьннаб. Карарча хана, Ӏаьдалга йиллача, Хьуленна юкъе йода.

ЦӀи

«Каьзи» яхар фу яхилга да тахан ховш дац.

Географи

ГӀалгӀай лоам Салгхой чӀож йолалуча метте Чулхой чӀоже улл Каьзи, гӀайна́ гаьна доацаш. Каьзенна духьала 3 км совгӀа лакха бола Чулхий ӀодоагӀ. Цигга Пане^{[элгац доалл.}

Каьзе наха цӀераш йоахаш тайп-тайпара моттигаш я: Кхаж, СаӀе-гӀала, Тебой-гӀала, Хьасташ, КаьзетӀе, ГӀаьнажа говр йоалла моттиг, ГӀаьнажа лаьтта даьккха моттиг, Кадаш-ахке, кхыяраш а.

зоврче латт.

Гаьна йоаца моттигаш

Хьовра хьаст ^{1 км}, Бишт ^{1.2 км}, ЛаьлагӀе ^{1.2 км}, Каштын^{[Хаьни 1.9 км, МӀагӀо-Джел 2 км, Галушпи[таржам де деза] 2.3 км.}

Тархьар

Каьзи йиллар

Керттера лустам: Коазой § Тархьар

Юрт Ӏойилла пхи бӀаь шу даьнна хила тарлу. Каьзи Ӏойиллар ЖогӀасткъий Аьрзи ва. Аьрзи ТӀаргамара хиннав, цигара ший нахаца дов а даьнна, дӀавахав из (хьажа из мишта нийсденнад). ХӀанз Каьзи улла лаьтта цу хана Саьлгахой хиннад. бухь царгара ийцаб цо, из ше эцарах беррига лоам ший доалахьа лаьрхӀаб цо. Цигга цу лоаман босе Чулхи берда тӀа ший гӀала йотта волавенна а зиннав из. Аьрзе лаьрхӀачох раьза боацаш Саьлгашо дрв даьд, цхьабакъда кхеле уж бахача, Аьрзи бакъволга кхайкадаьд:

Керто дегӀ леладу. Лоаман бухь Аьрзе ийцабале, беррига лоам а цун ба

Цига дӀахо бихьаб цо гӀала йотташ бола болх.

Каьзе оттам

Каьзе 6 гӀала яьлай кхоккха гӀат йолаш тӀехьагӀо царна гобаь гӀап етта́ хиннай. XIX-ча ахбӀаьшерага кхаччалца Каьзе дукха охристи^{[сангали вӀашагӀъэдийя молха деш хиннад. Молха дохкаш е хувцаш хиннад. Цул совгӀа гӀалгӀай СибарегӀа Ӏобахийталехьа Каьзе зӀамига селинг даьгӀад Селана хетадаь. Цхьа метр ах метр мара лакха хиннадац из. Из дегӀа́ хиннад барайттлагӀча бӀаьшере. 1944-ча шера цига баьха Коазой СибарегӀа Ӏобахьийтаб, гӀалаш лелхъяьй, селинг дохадаьд.}

2021-ча шера бӀарчча шерара альплагерь йийлай Каьзе доазон тӀа

Бахархой

ГӀалгӀай шаьрача ӀокӀалбувлача хана дукха Коазой а ӀокӀалбаьннаб. Каьзе баьхаб Коазой 1944 шера гӀалгӀай СибарегӀа бахийталца.

Бахача наьха дукхал

2010
0

Тахан Каьзи яьсса улл.

Белгалдаккхар

ТӀатовжамаш

• «ГӀалгӀай мохк» яха оалаче Матенаькъан Ильяс, Ангушт (радио). Кийчъеш хиннай Коазой Дауда Нурдина хоам Ӏалашбарца.
• Коды ОКАТО — Джейрахский район Ингушетия республика.
• https://openkavkaz.com/ing/kyazi/

Литература

• Н. Д. Кодзоев. Башенное поселение Кязи (эрс.) // Историко-документальное издание : журнал. — Нальчик: Археология и этнология Северного Кавказа. Сборник научных трудов., 2019. — С. 33—38.
• «Элбазкъий зама», Коазой Ӏийса, 2015 шу.
• «Очерки этнографии горной Ингушетии», Издательство «МЕЦНИЕРЕБА» Тбилиси 1968 г.
• «Топонимия Чечено-Ингушетии»(А. С. Сулейманов)
• «Древности горной Ингушетии» (Д. Ю. Чахкиев)